Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat 2023 depremlerinin Malatya fayı üzerindeki etkileri bilimsel bir incelemeye alındı.
Fırat Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Bölümü'nden Prof. Dr. Ercan Aksoy, "Türkiye Diri Faylarının Paleosismolojik Özelliklerinin Belirlenmesi Araştırması Projesi" kapsamında, ülke genelinden 14 üniversiteden 100'ün üzerinde araştırmacının yer aldığını belirtti.
Aksoy, geçen yıl eylül ayından bu yana çeşitli faylar üzerinde yürütülen çalışmaların devam ettiğini vurgulayarak, Malatya fayıyla ilgili detaylı bir proje yürütüldüğünü ifade etti. Malatya fayı, güneyden kuzeye doğru Akçadağ, Arguvan ve Kemaliye segmentlerinden oluşuyor.
SON YÜZYILIN EN BÜYÜK PROJELERİNDEN BİRİ
Prof. Dr. Ercan Aksoy, Fırat Üniversitesi'nden Dr. Öğretim Üyeleri Sibel Kayğılı, Serap Çorak Erol ve Elif Akgün ile yüksek lisans öğrencisi Pınar Özdoğan'ın yanı sıra, Dokuz Eylül Üniversitesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Softa ve 19 Mayıs Üniversitesi'nden Dr. Öğretim Üyesi Serkan Gürgöze ile birlikte araştırmalarını sürdürdüklerini belirtti.
Dokuz Eylül Üniversitesi'nden Genel Jeoloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi ve AFAD Bilimsel Destek Kurulu Üyesi Prof. Dr. Hasan Sözbilir ise, bu projenin Türkiye'nin son yüzyıldaki en kapsamlı yer bilimleri projelerinden biri olduğunu vurguladı.
Ülke için çok önemli bir projenin yürütüldüğünü aktaran Sözbilir, "Projeye ciddi kaynak ayrıldı, 100'ün üzerinde bilim insanı, yine 100'ün üzerinde lisansüstü kursiyer var. Projenin ana sahibi TÜBİTAK, müşterek kurumlar AFAD, Maden Teknik Arama Genel Müdürlüğü, yardımcı kuruluşlar ile 14 üniversite doğrudan projenin içerisinde" ifadelerine yer verdi.
"ALDIĞIMIZ ÖRNEKLER ANALİZE GİDECEK"
Sözbilir, Malatya fayı üzerinde hendek yöntemiyle yürüttükleri araştırmalar sonucunda, fayın aktif ve diri olduğunu gösteren veriler topladıklarını açıkladı.
Sözbilir, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Açtığımız verilerle şu ana kadar Malatya fayının Arguvan segmentinin en az 3 depreme kaynaklık ettiğini görebiliyoruz. Son 10 bin yıl içinde 3 kez can ve mal kaybına neden olmuş faydan bahsediyoruz. Malatya fayının 7'nin üzerinde deprem üretme potansiyeli var. Bu farklı depreme ilişkin örnekleme yapacağız. Aldığımız örnekler analize gidecek, depremler ne zaman, hangi aralıkta olmuş, son depremin ne zaman meydana gelmiş ve üzerinden ne kadar zaman geçmiş, tekrar kırılması için bizim ne kadar daha süremiz var gibi soruların yanıtını bulmuş olacağız."
"DEPREM RİSKİNİ VE TEHLİKESİNİ ORTAYA ÇIKARMIŞ OLACAĞIZ"
Akçadağ ve Kemaliye segmentindeki araştırmaları yaparak daha iyi netice alacaklarını belirten Sözbilir, şunları kaydetti:
"Burada önemli olan parametrelerden bir tanesi Malatya fayının 3 segmenti deprem ürettiğinde aynı anda mı kırılıyor, belli bir sırada mı kırılıyor, bu da ortaya çıkmış olacak. Bu depremin büyüklüğünü ifade eden değer olarak karşımıza çıkar. Tek bir deprem kırıldığında 7 büyüklüğünde bir deprem olacaksa 3 segment birleşince biraz daha büyük deprem olabilir, 6 Şubat depremlerinde olduğu gibi. Biliyorsunuz, 4 segment birleşerek 7,8'i ürettiği için bu kadar büyük bir deprem oldu. Dolayısıyla 6 Şubat depreminin enerji transferini alan faylardan bir tanesi, o yüzden önemli. Proje sonrasında burada deprem riskini ve tehlikesini ortaya çıkarmış olacağız."
AA