Burcu CELLAT
İnsanda hastalık oluşturduğu yeni tespit edilen koronavirüsün neden olduğu bir hastalık olan COVID-19 İnfeksiyonu dünyada pandemiye dönüşmüş durumda. Covid-19 Koronavirüs İnfeksiyonu seyrinde böbrek tutulumunun sık görüldüğünün tespit edildiğini söyleyen Prof. Dr. Ferhan Candan, gelişebilecek akut böbrek hasarının yaşam kaybı riski için bağımsız bir belirleyici olduğunu, kronik böbrek hastalığı olanlarda bu infeksiyonun genel etkileriyle ilgili henüz yeterli çalışma bulunmadığını söyleyen Prof. Dr. Candan ?Kronik böbrek hastalarının, diyaliz hastalarının, böbrek nakli hastalarının ve diğer farklı sorunlar nedeniyle bağışıklık sistemi baskılanmış hastalarda endişe oluşturmadan ama gerekli tüm önlemlerin alınararak korunmasını sağlamalıyız.? dedi.
Ellerle Yüze Temastan Kaçınılmalı
COVID-19 için riskli grupta kabul edilen böbrek hastaları ve nakil geçiren kişilerin İnfeksiyondan korunması için alması gereken başlıca önlemler hakkında bilgi veren Prof. Dr. Candan infeksiyonun damlacık yoluyla bulaştığını söyleyerek, ?Yani hasta bireylerin öksürme, hapşırma yoluyla ortaya saçtıkları damlacıklarla diğer kişilerin solunum yoluyla almaları veya bu damlacıklardan yayılan virüslerin olduğu yüzeylere elleri ile temastan sonra ellerini ağız, burun veya göz mukozasına götürmesi ve temas etmesi ile bulaşır. Bu nedenle mümkün olduğunca ellerimizi yüzümüz ve gözlerimize sürmemeye dikkat etmeliyiz.? diye konuştu.
Kalabalık Ortamlara Girilmemeli, Yurtdışından Gelen Kişilerle Temas Etmemeli
Böbrek hastalarının bu dönem içinde mümkün olduğunca toplu taşıma araçlarını kullanmamaya özen göstermeleri gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Ferhan Candan, ?Eğer zorunlu olarak toplu taşıma araçlarına binilecekse mutlaka gerekli önlemler alınmalı. Maske kullanılmalı ve el dezenfektanıyla eller temizlenmeli. Bununla birlikte kalabalık toplantılara (düğün, taziye, toplu ziyaretler, misafirliğe gitme yada misafir kabulü) katılmamalı ve böyle ortamlarda bulunulmamalı. Bu kişiler yurtdışına yolculuğa çıkmamalı ve son iki hafta içinde yurtdışından gelen kişilerle de temastan kaçınmalı.? dedi.
Bağışıklık Sistemini Baskılayıcı İlaç Kullananlar Zorunlu Olmadıkça Sağlık Kuruluşlarına Gitmemeli
Prof. Dr. Ferhan Candan, organ nakli olmuş ve nefrit nedeniyle bağışıklık sistemini baskılayan ilaç kullanan hastaların pandemik durum süresince acil tıbbi gereklilik dışında hastanelere ve sağlık kuruluşlarına gitmemeleri gerektiğine işaret etti. Prof. Dr. Ferhan Candan, ?Hastalar, ilaç dozları ve gelişen klinik durumlarıyla ilgili merkezleri ile telefon veya e posta ile iletişimini sürdürmeli. Ancak COVID-19 bulaşma riski olabilecek hastane ortamlarına ünitelerin taleplerine uyarak başvurmalıdır.? dedi.
Hastalık Belirtisi Varsa İlgili Merkez Önceden Bilgilendirilmeli
Ateş, öksürük gibi hastalık belirtisi olan organ nakli olmuş ya da diyaliz hastalarının ilgili merkezlerine ya da diyaliz ünitelerine gelmeden önce mutlaka telefonla bilgi vermeleri gerektiğini de söyleyen Prof. Dr. Ferhan Candan, bu konuda tedavi gördükleri ünitelerinin yönlendirmelerine göre hareket etmeleri ve mutlaka maske takmaları gerektiğini söyledi.
Maske Kullanılmalı
Ellerin sürekli su ve sabunla yıkanması gibi hijyen kurallarının yanı sıra bu hastaların insanlarla temas halindeyken mutlaka maske kullanması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Ferhan Candan ?Bu İnfeksiyonun ilk başladığı ve en yaygın görüldüğü Çin´de ,Tayvan´da Nefroloji Dernekleri son zamanlarda COVID-19 salgını sırasında diyaliz üniteleri için hazırladığı rehberde diyaliz ünitesinde hastaların maske takmasını önermektedir. Bu nedenle diyalize gelmeden önce hastalar maske takmalı. Kullanılan maskeler her zaman ağzı kapaklı çöplere atılmalıdır. Maske takma ve çıkartma sonrası eller 30 saniye süreyle sabun ile yıkanmalıdır.? İfadelerini kullanarak son olarak viral salgınlardan korunmak için bazı tavsiyelerde bulundu:
? Doktorunuz öneriyor ise her yıl grip aşısı olun,
? Evinizi günde 2 kez havalandırın.
? Ellerinizi sık sık sabun ve su ile 30 saniye yıkayın ya da alkol bazlı bir el temizleyicisi kullanın.
? Elleriniz ile yüzünüze temastan kaçının.
? Öksürük, hapşırık gibi solunum belirtileri olan kimselerden en az 2 metre uzak durun.
? Gün içinde boğazınızı kurutmamaya özen gösterin, ılık şekersiz içecekler için.
? Hastalık bulgularınız var ise (ateş, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı ya da vücut ağrısı) veya grip benzeri belirtileriniz varsa mümkün ise evden çıkmayın.
? Öksürük ve hapşırıklarınızı bir mendil ile kapatın, kullanılmış mendilleri ve maskeleri kapaklı çöp kutularına atın.
? Temas ettiğiniz yüzeyleri (telefon, bilgisayar, tabletler vb.) ve eşyaları temizleyin ve dezenfekte edin.