Gökhan KARA /
Gültepe Hastanesi Uzman Psikolog Rümeysa Kaya, yeni eğitim ve öğretim yılının başlaması ile çocuklarda görülebilecek okul fobisi hakkında anne ve babalara tavsiyelerde bulundu.
Okula başlarken çocuklarda kaygı oluşmasının normal bir süreç olduğunu belirten Kaya, ?Çocuklar için ilk sosyalleşme kurumu olan okul aynı zamanda çocukların ilk korku unsurlarından da biridir. Öğrencilerin çeşitli bahanelerle okula gitmek istememesi, okulda huzursuz olması ve bazı hastalık belirtileri göstermesine ?okul fobisi? deniyor. Fakat anne ve babanın olumlu tutumları çocukların bu süreci daha rahat geçirmelerine ve fobinin gelişmemesine yardımcı olacaktır.? dedi.
?AİLEYE ÇOK BÜYÜK GÖREV DÜŞÜYOR?
Okul fobisi olan çocukların ailelerine çok büyük görevler düştüğünü vurgulayan Kaya, ?Çocuğun neredeyse 6 yıldır alışık olduğu ev ortamından çıkıp hiç bilmediği, tanımadığı insanların arasına girmesi çok kolay değil. Kahvaltı saatleri hatta uyku ve uyanma saatleri bile değişen çocuğun bu değişime hızla uyum sağlamasını beklenmemelidir. Ailelerin bu beklentileri ve çocuğun okul ile ilgili kaygılarına duyarsız yaklaşmaları çocukta anlaşılmadığı hissini artırır ve okul ile ilgili korkularının yerleşmesine neden olur? diye konuştu.
?OKUL HAZIRLIKLARINI BİRLİKTE YAPIN?
Sorun ortaya çıkmadan önce çocuğun aklındaki belirsizlikleri ortadan kaldırmak için bazı adımlar atılmasının faydalı olacağını belirten Kaya, ?Okula başlamadan önce bu konuyla ilgili muhakkak çocukla konuşulmalı. Yeni bir ortama girmeye hazırlanan çocuk kendini güvende hissedebilmek için girdiği ortamda neler olacağını önceden bilmek ister. Ancak bunu bilebilmesi ve anlayabilmesi amacıyla çocuğa yeterli ve kaliteli zaman ayrılması ve detaylı bir şekilde okula neden gitmesi gerektiğini, okulun ona neler katacağını, neden önemli olduğunu sakin bir dille anlatmalıdır. Çocuk o güne kadar görmediyse, okulu anne ve babasıyla görmesi çocuk için rahatlatıcı olabilir. Okul hazırlıklarına çocuğun da dâhil edilerek yapılması çoccuğun okula daha hevesli gitmesine yardımcı olabilir. Okul alışverişini birlikte yapmak, kırtasiye malzemelerini birlikte seçmek ya da çocuğun odasını yeni koşullara göre birlikte düzenlemek aslında çocuğun da bu işin içine keyifle katılmasını sağlar. Okul başlamadan ve başladıktan sonraki günlük hayatlarının nasıl olacağını planlamaları ve konuşmaları oldukça önemlidir? ifadelerine yer verdi.
?OKULUN İL GÜNÜNDE??
Kaya, ?Çocuğunuzu sabah sarılarak uyandırın. İlk zamanlarda çocuklar yeni bir düzene alışmaya çalıştıklarından kendi başlarına uyanamayabilir. Anne ve babalarının kendisini uyandırdığını gören çocuk rahatlama hissi duyar. Elbette güne başlamak sadece uyanmakla bitmiyor. Çocuğunuzun okul hazırlıklarını yapmasına, giyinmesine ve dişlerini fırçalamasına yardımcı olun. Çocuğunuzla birlikte kahvaltı etmeniz okula gitmeden önce kendini iyi hissetmesine yardımcı olur. Onunla birlikte okula gitmeniz de moralini artırır, kendisini güvende hisseder, yalnızlık duygusunu daha az duyumsar. Sırt çantasını sınıfına yerleştirin. Pencereden anne-babasına güle güle demesini isteyin. Ailelerin ilk 1-2 haftalık istikrarlı tutumu çocuğun okul sürecine aktif katılabilesi için çok önemlidir. Aile istikrarlı olursa ancak çocukta okul ile ilgili doğru öğrenme gerçekleşir? diye konuştu.
?RAHATSIZLIK OLSA DAHİ OKULA GİTMESİNİ SAĞLAMAK GEREK?
Kaya, ?Aileler, çocuğun bir gün önceden veya sabah kalkıp okul hazırlığı aşamasına geçtiği andan itibaren, kaygılı ve korkulu görünmesi, zaman zaman ağlaması, karın ağrısı, baş ağrısı, mide bulantısı gibi bir takım bedensel şikâyetlerinden korkmaması gerekiyor. İlk hafta bu durum doğal karşılanabilir. Eğer aile bu durumdan dolayı çocuğunu okula göndermezse çocuk bu durumu alışkanlık haline getirip okula gitmemek için bahane üretecektir. Çünkü çocuklar için bu bir denemdir. ? Eğer karnım ağrırsa okula gitmeyebilirim? davranışı bu şekilde kazanılır. Okulda en fazla 20 gün gitmemezlik yapabildiğimizi bu devamsızlığı daha önemli günler için saklamamız gerektiği anlatılmalıdır. Bir sıkıntı olsa dahi çocuğun ilk gün okula gidip gelmesini şiddet ev baskı göstermeden sağlanmalıdır. Eğer bu sağlanamıyor, çok yoğun bir kaygı yaşanıyorsa, ya da süreç birkaç haftayı geçiyorsa o zaman bu sorunla ilgili önlemler alınmalı ve Psikologlardan yardım istenmelidir? şeklinde konuştu.
?OKUL FOBİSİN BİRÇOK SEBEBİ VAR?
Okul fobisinin birçok sebebi olduğunu belirten Psikolog Kaya, ?Acaba okulda kaybolur muyum? Arkadaş edinebilecek miyim? Ya derste tuvalete gitmem gerekirse ne yapacağım? Dersler çok uzun sürüyor, acaba oyun oynamaya zamanım kalacak mı? Annem, babam beni almaya gelmezlerse eve tekrar nasıl geri döneceğim? Neden her gün okula gitmek zorundayım? gibi endişelerin yanında öğretmen baskısı, öğrencinin okul ortamında başaramadığı ya da anlamadığı dersler konusunda eğitmen tarafından aşırı tepki gösterilmesi, uygun olmayan sınıf düzeni, arkadaş çevresinin alay etmesi gibi durumlar öğrencinin okul fobisini geliştirerek depresyona girmesine sebep olabilir ? şeklinde konuştu.
?ÖĞRETMENLERE DE GÖREV DÜŞÜYOR?
Okul fobisi olan öğrencilere, aileler kadar öğretmenlerin de destek vermesi gerektiğini belirten Kaya, ?Bizim bütün öğretmenlerden isteğimiz çocukları iyi gözlemlemeleri ve takip etmeleri. Çünkü aileler gün içinde sürekli birlikte oldukları için çocuklarındaki farklı durumları algılayamayabiliyorlar. Bu nedenle öğretmenlerimizin bu konuda daha hassas olmalarını ve bir farklılık hissettiklerinde aileleri profesyonellerden destek almaları konusunda bilgilendirmeleri ve destek vermeleri gerektiğini düşünüyorum? ifadelerine yer verdi.