Sivas Yolunda Kuraklık Araştırılacak

Ana­do­lu'nun en büyük ören yer­le­rin­den Kül­te­pe Kaniş/Karum Hö­yü­ğü'nde bu yıl ya­pı­la­cak ka­zı­lar­da, Akad İmpa­ra­tor­lu­ğu'nun so­nu­nu ge­tir­di­ği be­lir­ti­len ku­rak­lı­ğın Ana­do­lu'nun ku­ze­yi­ne et­ki­si araş­tı­rı­la­cak. Ana­do­lu in­sa­nı­nın ya­zıy­la ta­nış­tı­ğı Kay­se­ri-Si­vas kara yo­lu­nun 20'nci ki­lo­met­re­sin­de­ki Kül­te­pe'de 1948 yı­lın­dan bu yana sür­dü­rü­len ar­ke­olo­jik ka­zı­lar, An­ka­ra Üni­ver­si­te­si Dil ve Ta­rih-Coğ­raf­ya Fa­kül­te­si Ar­ke­olo­ji Bö­lü­mü Öğ­re­tim Üyesi Prof. Dr. Fikri Ku­la­koğ­lu baş­kan­lı­ğın­da devam edi­yor. Ku­la­koğ­lu,  çok geniş alana sahip ören ye­rin­de zen­gin bir ekip­le, fark­lı üni­ver­si­te­ler­den ve ül­ke­ler­den gelen he­yet­le araş­tır­ma­lar yap­tık­la­rı­nı söy­le­di. Ören ye­ri­nin fark­lı alan­la­rın­da bilim in­san­la­rı­nın çe­şit­li so­ru­la­ra ce­vap­lar ara­dı­ğı­nı be­lir­ten Ku­la­koğ­lu, bu yıl kazı he­ye­tin­de Akad İmpa­ra­tor­lu­ğu'nun so­nu­na iliş­kin araş­tır­ma yapan Yale Üni­ver­si­te­si'nden Prof. Dr. Har­vey Weiss'in de yer al­dı­ğı­nı bil­dir­di. Har­vey Weiss'in, Akad'ların yı­kı­lı­şı­nı "mega ku­rak­lı­ğa" bağ­la­dı­ğı­nı ak­ta­ran ve Kül­te­pe'de de bu ku­rak­lı­ğın iz­le­ri­ni araş­tı­ra­cak­la­rı­nı dile ge­ti­ren Ku­la­koğ­lu, "Weiss, bu böl­ge­de özel­lik­le Ak­de­niz'in do­ğu­sun­da Ana­do­lu'nun gü­ne­yin­de, Toros dağ­la­rı­nın gü­ne­yin­den Irak'a kadar giden bir bö­lüm­de mey­da­na gelen ciddi bir ku­rak­lı­ğın bu im­pa­ra­tor­lu­ğun yı­kıl­ma­sı­na ve büyük göç­le­re neden ol­du­ğu­nu söy­lü­yor. Bu yıl, 4 bin 200 yıl ön­ce­sin­de Ana­do­lu'nun, To­ros­lar'ın gü­ne­yin­de olan bu ku­rak­lı­ğın, ku­ze­yin­de de olup ol­ma­dı­ğı­nı araş­tı­ra­ca­ğız. Bu çok önem­li bir soru. Bizim yap­tı­ğı­mız ça­lış­ma­lar­da da Kül­te­pe'deki Erken Tunç Çağı dö­ne­mi­ne ait büyük anıt­sal ya­pı­la­rın yı­kı­lı­şı tam bu dö­ne­me denk ge­li­yor." diye ko­nuş­tuAkad İmpa­ra­tor­lu­ğu'nun, Mısır'dan Af­ga­nis­tan'a, İran'dan Ege'ye kadar giden böl­ge­de­ki en büyük kral­lık ol­du­ğu­na dik­ka­ti çeken Ku­la­koğ­lu, "Bütün bu böl­ge­le­re hük­met­miş bir im­pa­ra­tor­luk yı­kı­lı­yor. Or­ta­da bir savaş izi yok, her­han­gi bir yıkım izi de gör­mü­yo­ruz. İklim de­ği­şik­lik­le­ri baş­lı­yor, Ak­de­niz'den gelen bu­lut­la­rın yön­le­ri­ni de­ğiş­tir­me­si, suyun azal­ma­sı, in­san­la­rın şe­hir­le­ri terk etmek zo­run­da kal­ma­sı, dağ­la­ra çe­kil­me­si gibi ol­gu­lar so­nu­cun­da o büyük im­pa­ra­tor­luk yı­kı­lı­yor. Bu bir dön­gü­dür, be­lir­li dö­nem­ler­de biz eski çağ dün­ya­sın­da bunu takip ede­bi­li­yo­ruz." ifa­de­si­ni kul­lan­dı. "Akad'ların yı­kı­lı­şı­nı iklim de­ği­şik­li­ği­ne bağ­lı­yo­ruz"Ku­la­koğ­lu, Weiss'in ça­lış­tı­ğı böl­ge­de­ki ya­pı­la­rın yok ol­ma­sıy­la Akad'ların tarih say­fa­sın­dan çe­kil­me­si­nin aynı za­ma­na denk gel­di­ği­ne de­ği­ne­rek, "Sa­de­ce o ar­ke­olo­jik ka­zı­lar­la değil, Su­ri­ye'den Ana­do­lu'ya kadar olan böl­ge­de ya­pı­lan pa­le­coğ­raf­ya araş­tır­ma­la­rın­da tes­pit edi­len so­nuç­lar Har­vey Weiss'in söy­le­di­ği her şeyi doğ­ru­lu­yor. Biz ar­ke­olo­ji li­te­ra­tü­rün­de Akad'ların yı­kı­lı­şı­nı iklim de­ği­şik­li­ği­ne bağ­lı­yo­ruz. Akad­lar'ın nasıl gü­ney­de yı­kıl­ma­sı söz ko­nu­su ise ku­zey­de yani Toros dağ­la­rı­nın ku­ze­yin­de de böyle bir durum neden söz ko­nu­su ol­ma­sın, ku­rak­lık varsa bunu tes­pit etmek is­ti­yo­ruz." dedi. Kül­te­pe'de 2023'teki ka­zı­lar­da zey­tin çe­kir­dek­le­ri bul­duk­la­rı­nı ha­tır­la­tan Ku­la­koğ­lu, bunun 4 bin 200 yıl önce böl­ge­de zey­tin ye­tiş­ti­ri­le­bi­lecek ılı­man bir ik­li­min var­lı­ğı­nı gös­ter­di­ği­ni ve iklim ko­şul­la­rı­nın za­man­la de­ğiş­ti­ği­ni dile ge­tir­di. Prof. Dr. Ku­la­koğ­lu, bu yıl ay­rı­ca Erken Tunç Çağı de­ni­len gü­nü­müz­den 5 bin yıl ön­ce­sin­de­ki Ana­do­lu'daki hayat tar­zı­nı öğ­ren­mek için de ka­zı­lar ya­pı­la­ca­ğı­nı, ay­rı­ca İtalya'dan ge­lecek bir eki­bin de Ana­do­lu'da ya­zı­nın ilk kul­la­nıl­dı­ğı Kül­te­pe'de hüküm süren Asur­lu­lar üze­ri­ne ça­lı­şa­ca­ğı­nı kay­det­ti.(AA)