Ülke tarihinin en büyük doğal gaz keşfinin üzerinden 4 yıl geçti. Bu süreçte karasularında yerli kaynak arama ve sondaj çalışmalarına ağırlık veren Türkiye, üretimi artırma ve yeni keşifler yapmak üzere çalışmalarını aralıksız sürdürdü.
Büyük keşif yolculuğunda atılan önemli bir adım da yerli ve milli gemi filosu oluşturulması oldu.
Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) envanterine katılan ilk milli sondaj gemisi Fatih, 29 Mayıs 2020'de Haydarpaşa Limanı'ndan Karadeniz'deki ilk görev yerine uğurlandı. Fatih, 20 Temmuz 2020'de Zonguldak açıklarındaki Tuna-1 lokasyonunda ilk milli derin deniz sondajına başladı.
Fatih gemisi, 21 Ağustos 2020'de Karadeniz'de gerçekleştirdiği sondajda 320 milyar metreküp doğal gaz rezervi keşfetti. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın "müjde" olarak açıkladığı büyük keşif, ülkenin son dönemde denizlerde yoğun şekilde yürüttüğü sismik arama ve sondaj faaliyetlerinin ilk somut meyvesi olarak kayıtlara geçti.
Erdoğan, 17 Ekim 2020'de Tuna-1 kuyusunda saptanan 85 milyar metreküp artışla toplam rezerv miktarının 405 milyar metreküpe ulaştığını bildirdi. Karadeniz'deki gaz rezervi, 4 Haziran 2021'de Amasra-1 kuyusundaki 135 milyar metreküplük keşfin ardından toplamda 540 milyar metreküpe çıktı.
Erdoğan Aralık 2022'de ise bölgedeki toplam rezervin 710 milyar metreküpe ulaştığını duyurdu.
Gaz, karaya rekor hızda ulaştırıldı
Türkiye, doğal gazın keşfinden karaya ulaştırılması sürecinde önemli bir başarı gösterdi. Keşiften sadece 32 ay sonra Karadeniz gazı devreye alındı.
Doğal gazın karaya ulaştırılmasında kullanılacak boruların döşenmesine ve kara tesisinin inşasına 2021'de başlandı. Ağustos 2020'de keşif müjdesi verildikten sonra 20 Nisan 2023'te Zonguldak Filyos Türkiye Petrolleri Limanı'ndaki Karadeniz Doğal Gazı Devreye Alma Töreni'nde Erdoğan'ın yaktığı meşale ile doğal gaz karaya ulaştırılmaya başlandı.
Erdoğan, projenin hızına ilişkin, "Dünyanın diğer yerlerinde 6-7 yıl süren keşfedilen gazı kullanılabilir hale getirme süresini biz bu tempoyla 3 yılın altına indirdik." ifadesini kullandı.
AA
Yeni keşiflere kapı aralandı
Söz konusu keşif, denizlerde yürütülecek yeni arama ve üretim faaliyetlerinin de önünü açtı. Türkiye enerji bağımsızlığı yolunda önemli rol oynayan keşfin üzerinden geçen 4 yılda çalışmalar hız kesmeden devam ediyor.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, Sakarya Gaz Sahası'nda üretilen doğal gazın bu hafta itibarıyla günlük 6 milyon metreküpe çıktığını duyurdu. Böylece, toplam 2,6 milyon hanenin doğal gaz ihtiyacı Sakarya'da üretilen doğal gazdan karşılanır oldu.
Üretimin ilk etapta 2025 yılının ilk çeyreğinde 10 milyon metreküpe çıkarılması hedefleniyor.
Karadeniz keşiflerine yenilerini eklemek için çalışmalar, tespit edilen yeni sahalarda sürdürülüyor. Sondaj ve sismik arama gemileri ile gaz tespit edilen kuyularda sondaj çalışmaları yürütülürken, doğal gaz potansiyeli bulunan noktalarda arama faaliyetleri gerçekleştiriliyor.
Öte yandan, Karadeniz'de çalışmalar yapan Fatih, Yavuz ve Kanuni gemilerine son olarak Abdülhamid Han sondaj gemisi de katıldı.
"Sahanın toplam gaz üretimdeki payı yüzde 70'e ulaştı"
Türkiye Doğal Gaz Dağıtıcıları Birliği (GAZBİR) Başkanı Yaşar Arslan, AA muhabirine, keşfin açıklandığı günden ilk üretime kadar geçen zamanın araştırma ve geliştirme ile üretim bakımından dünyada en hızlı süreçlerden biri olarak dikkati çektiğini söyledi.
Yerli kaynak kullanımının artırılması ve ithalat faturasının düşürülmesinde Sakarya Gaz Sahası'nın önemli rol oynadığına işaret eden Arslan, şunları kaydetti:
"Yılın ilk yarısında Türkiye'nin doğal gaz üretimi yaklaşık 900 milyon metreküpe, Sakarya Gaz Sahası'nın toplam üretimdeki payı ise yüzde 70'e ulaştı. 2024 yılı sonunda toplam doğal gaz üretiminin 2 milyar metreküpü aşacağı tahmin ediliyor. Bu sayede, Türkiye'nin doğal gaz talebinin yüzde 4-5'i yerli kaynaklar ile karşılanabilecek. Türkiye'nin bu yılın ilk yarısındaki doğal gaz ithalatı faturası yaklaşık 9 milyar dolar oldu. Böylece, ocak-haziran döneminde yerli doğal gaz üretimi ile ithalat faturamız 300-350 milyon dolar civarında azaldı."