Gıda Etiketlerinde Yer Alan ‘’Sağlıklı’’ Karmaşası
Vildan Sena KURU
7 ay önce
Markete gittiğinizde ‘’sağlıklı’’ besin almak istediğiniz zaman ilk yöneldiğiniz grup hangileridir? Şekersizler? Glutensizler? Light Ürünler? Laktozsuzlar? Peki, ‘’sağlıklı’’ diye bu gruplara yönelmenizin bir ürün satış stratejisi olduğunu ve psikolojide yer aldığını biliyor musunuz?
Sosyal psikolojide ilk etki olarak bilinen halo etkisi/ hatası bir nesne veya kişi ilk görüldüğünde edinilen anlık izlenim olup, kararların temelini oluşturur.
Günümüzde birçok gıda firmaları tarafından bu etki kullanılmaktadır. Nasıl mı? Paketlerin ön yüzlerine; yağlı, tuzsuz, düşük kalorili, glutensiz, yüksek proteinli, yüksek lifli, GDO’suz, organik, doğal, katkısız, süper gıda gibi ifadeler ekleyerek.
Gıda sektörü tarafından sağlıklı algılanma etkisinin bir pazarlama stratejisi olarak kullanılması 1990’ların sonlarında "kolesterolsüz" ifadesinin bazı gıdaların etiketlerinde yer almasıyla başlamıştır. Bu eklemenin satışlar üzerinde olumlu etkisi ile artık pazarlama ve satış stratejisi olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Şimdi tek tek paket üzerindeki ifadeleri inceleyelim;
Zero, light ifadeleri; Çoğu birey tarafından daha sağlıklı olduğu düşünülen ‘’zero’’ içecekler. Bu tarz içeceklerin fazla miktarda aspartam içermesi, insülin salgısının artışına neden olur ve beraberinde kan şekerini düşürüp, açlık hissi oluşturur. Buda sürekli besin tüketimini tetiklediği için vücut ağırlığı artışına neden olabilir.
Glutensiz; Glutensiz ürünler temelde glüten hassasiyeti veya intoleransı olan bireyler için üretilmiş ürün grubu iken son dönemde çoğu kişi tarafından ‘’sağlıklı’’ besin etkisine maruz kalmaktadır. Fakat hassasiyeti olmayan bireyler için glütenin diyetten çıkarılması doğrudan tahıl grubunun diyetten çıkarılması demektir. Tahıllar Akdeniz Tipi Diyet Modelinin temel yapıtaşlarındandır. Vücudumuz için gerek lif yönünden gerekse içerdiği vitamin ve mineraller yönünden tahıllar oldukça önemlidir. Bunun yanında ‘’glutensiz’’ ürünler çoğunlukla işlenmiş ürünler olup doymuş yağ, tuz, bazen şeker miktarı yüksek oranda olabilmektedir.
Son cümle olarak, besinleri etiketleme yaparak besin olmaktan çıkarmamalıyız. Besin besindir; iyi, kötü, sağlıklı, sağlıksız, zararlı, faydalı, kalorili, kalorisiz değildir.