Önceki yazılarımızda ilk kez 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan seçimlerdeki bir kısım seçim uygulamaların ana hatlarını sizlerle paylaşmıştım.
16 Nisan 2017 tarihinde yapılan Halkoylaması sonucunda Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi salt çoğunluk ile kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Bu sistemin yürürlüğe girmesi ile birlikte 298 Sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunumuzda seçim sistemine ve oy kullanma esaslarına ilişkin bir kısım temel değişiklikler yapılmıştır.
24 Haziran 2018 tarihinde ülkemizde ilke kez Cumhurbaşkanlığı Başkanlık Seçimleri ve 27. Dönem Milletvekilliği Genel Seçimleri birlikte yapılarak, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanunumuz başta olmak üzere Yüksek Seçim Kurulu Genelgelerinde de bir kısım yeni sisteme uygun değişiklikler yapılarak uygulanmıştır.
Bu değişikliklerdeki iki ana temayı bu yazımızda ele alacağız.
İlk konumuz ittifak hususu olacaktır.
Geçmişte siyasi partilerin ittifak yapmaları hususu yasal bir zemine dayanmamakta iken şimdi yapılan değişiklik ile siyasi partilerin ittifak yapmaları yasal bir zemine kavuşmuş oldu. Yapılan düzenleme ile siyasi partilerin anlaşarak ayrı ayrı aday listeleri ile Milletvekili seçimlerine katılmalarına imkan tanındı. Yeni düzenleme ile artık Siyasi Partiler birlikte hazırlayacakları ittifak protokolünü Yüksek Seçim Kurulu Başkanlığı´na sunarak kurdukları ittifakın ana çerçevesini belirleyebileceklerdir.
İttifakın uygulama alanı konusu Mahalli İdareler seçimlerinde netleşmese de teknik olarak Milletvekilliği Genel Seçimlerinde olduğu gibi benzer mahiyette uygulanamayacağı teknik elverişsizlik durumu ve seçim metotlarının çok farklı olması hasebi ile ittifaka siyasi partilerin kendi iç metotları ile gidebileceği görülmektedir.
İttifakın gerek Cumhur İttifakı ve gerekse Millet İttifakı cephelerinde nasıl seyredeceğini, ittifak tarafı partilerin hangi ilke kararlarını açıklayacakları zaten yakın tarihte belli olacaktır.
Bir diğer önemli konu ise tek zarf ilkesi düzenlemesinin geçersiz oy kullanımının önüne geçilmesi açısından sağladığı ve bu seçimlerde de sağlayacağı faydadır.
Birden fazla oy pusulası bulunan, kullanılan seçimlerde pusulaların tek zarf içerisine konulması esası getirilmiştir.
Tek zarf ilkesi ile geçersiz oyların önüne geçilmesi ve seçmen iradesinin en yüksek şekilde sandığa yansıması amaçlanmıştır.
Önceki dönemlerde her bir oy pusulası farklı renkte bir zarfa konulur idi. Ancak, bu durum seçmenin farklı oy pusulalarını o seçime ait zarfa koymaması, karıştırması sonucunda oyların geçersizliği sonucunu doğurur idi.
Özellikle birden fazla oy pusulasının bulunduğu Mahalli İdareler Seçimlerinde geçersiz oya çok fazla rastlanmaktadır.
Hukuken objektif hakkaniyet esası her daim geçerli olmalıdır. Sandığa giden seçmenin oyu şekli hususlardaki eksiklikler sonucunda geçersiz sayılmamalı, seçmenin sandığa yansıyan iradesi seçimlerin sonucuna da yansımalıdır.
Bu hususta ilimizden örneklendirerek yola çıkar isek; 7 Haziran 2015 tarihinde yapılan 25. Dönem Milletvekilliği Seçimlerinde İlimiz genelinde toplam 2257 sandıkta 435 Bin 678 kayıtlı seçmenden 383 Bin 220 seçmenimiz sandık başına gitmiş, %87,95 katılımın sağlandığı bu seçimde kullanılan oylardan 372 Bin 679 oy geçerli kabul edilmiş bu şekli ile ilimizde o seçimde 10 Bin 541 Sivaslı seçmenimiz kayıtlı bulunduğu sandığa gitmesine rağmen sandığa sunduğu iradesi çeşitli şekli sebepler ile geçerli kabul edilmeyerek o seçimde ilimizde 10 Bin 541 vatandaşımızın iradesi sonuçlara dahil edilememiştir.
Birçok oy pusulasının yer alacağı mahalli idareler seçimlerinde vatandaşımızın oy pusulalarını ve farklı renklerde biçimlendirilerek sunulan oy zarflarını karıştırmaması ve oyunun geçersiz addedilmemesi için kesinlikle tek zarf uygulaması bu yönde ciddi manada olumlu etki yapmaktadır.
Mevcut sürecin önemli iki konusudur.
Gözlerimiz ilk etapta her iki cephede de uygulanacak ittifak kıstaslarını ve yine sonrasında da seçimin teknik düzenlemeleri ve oy kullanma esaslarını takibe alacaktır.
Neticenin ülkemize, milletimize, Sivas´ımıza hayırlar getirmesini temenni ederim?