Tarihden İbret Almak
Geçmişten adam hisse kaparmış... Ne masal şey!Beş bin senelik kıssa yarım hisse mi verdi?"Tarih"i "tekerrür" diye tarif ediyorlar;Hiç ibret alınsaydı, tekerrür mü ederdi?(Gölgeler, Kıssadan Hisse:477)Akif’ in bu mısraları, değişmez bir gerçeğe işaret etmektedir.
Her türlü hatırlatmalara ve uyarılara rağmen tarih, zaman zaman tekerrür etmiştir.Oysa insan yaşananlardan ders alması yönüyle diğer canlılardan ayrılan bir varlıktır.
İnsanlık
Ölen insan mıdır ondan kalacak şey eseri, bir eşek göçtü mü ondan da nihayet semeri.(Gölgeleri, Ne Eser Ne De Semer;485)Ona göre insan, öldükten sonra geride hayırla anılmasını sağlayacak şeyler bırakmaya gayret etmelidirler.Şairin dediği gibi ne yapıp etmeli insanlığı ve insani değerleri yaşamalı ve yaşatmalıyız.
Hangi Aydın? Hangi Din Adamı?
“Sizde erbab-ı tefekkürle avâmın arası, Pek açık. İşte budur bence vücudun yarası Milletin beyni sayarsak mütefekkir kısmı, Bilmemiz lazım olur halkı da elbet cismi.”(Süleymaniye Kürsüsünde başlıksız; 187)Ona göre aydınların halkla arasında uçurumlar vardır. Üstelik bu sözde Aydınlar, kendi değerlerini tanımadıkları , bilmedikleri, temsil etmeleri beklenen toplumdan ve toplumun değerlerinden çok uzaktır.
Öğretmen
Muallim ordusu derken, çekirge orduları Çıkarsa ortaya, artık hesap edin zararı! ‘Muallimim’ diyen olmak gerektir imanlı, Edepli, sonra liyakâtli, sonra vicdanlı. Bu dördü olmadan olmaz: Vazife, çünkü büyük...(Fatih Kürsüsünde ,Vaiz Kürsüde;267)
Şaire göre Öğretmen olmanın şartları vardır. Öğretmen sarsılmaz bir imana sahip olmalıdır.Ve bu bağlamda topluma örnek olması beklenir.Böyle öğretmenlere 21.yüzyılın başlarında da ciddi düzeyde ihtiyaç bulunmaktadır.
Adalet
Şu eşsiz kubbenin altında insandan eser yokmuş!Diyorduk:“Bir buçuk milyar!” Meğer tek bir nefer yokmuş!Bu hissiz toprağın üstünde mazlumîne yer yokmuş!Adâlet şöyle dursun, böyle bir şeyden haber yokmuş!Bütün boşlukmuş insanlık, Ne istersen meğer yokmuş!(Hakkın Sesleri, başlıksız:198)Adalet başlığı altındaki bütün örneklerde yer alan tespit ve değerlendirmelerin 21.yüzyıl dünyası İçin de geçerli olduğunu söylemek mümkündür.
Ezan
Artık ey milleti merhume, sabah oldu uyan!
Sana az geldi ezanlar diye ötsün mü bu çan?
Ne Araplık ne de Türklük kalacak, aç gözünü!
Dinle Peygamberi zîşânın ilahi sözünü.
Türk Arapsız yaşayamaz, kim ki yaşar der delidir.
Arap'ın Türk ise hem sağ gözü hem de sağ elidir.
Veriniz baş başa, zira sonu hüsranı mübîn,
Ne hilafet kalıyor ortada, billahi ne din!
Medeniyet size çoktan beridir diş biliyor,
Evvela parçalamak, sonra da yutmak diliyor.
Arnavutlar size ibret olacakken hâlâ,
Ne bu şûrîde siyaset ne bu fasit dava?
Görmüyor gittiği yanlış yolu zannım çoğunuz,
Size rehberlik eden haydudu artık kovunuz!
Bunu benden duyunuz, ben ki Arnavut'um,
Başka bir şey diyemem. İşte perişan yurdum!
Ezan kelimesi , İslamı temsil etmek üzere kullanılmıştır.Akif’in İstiklal Marşı’nda dediği gibi, ebediyen okunma kararlılığı korunmaktadır.
Namaz
Yetişmemiş bile olsak, kazası mümkündür.Hayır, yetişmeli, madem edası mümkündür.(Fatih Kürsüsünde, İki Arkadaş Fatih Yolunda:237)Nitekim, Akif’de her işini zamanında ve halkıyla yapmaya son derece önem göstermiş örnek bir şahsiyettir.Kaldıki namazın zamanında kılınması noktasındaki hassasiyet aynı ölçüde devam etmektedir.
Kur’ an
Ya açar nazmı celilin bakarız yaprağına Yahut üfler geçeriz bir ölünün toprağına .İnmemiştir hele Kuran şunu hakkıyla bilin :Ne mezarlıkta okunmak ne de fal bakmak İçin.(Süleymaniye Kürsüsünde:175)
Ona göre Kur’anı Kerim, sırf mezarlıklarda okunmak İçin değildir.Hele hele onu birtakım hurafelere alet etmek asla kabul edilemez.
Vatan
— Ah! Karşımda vatan nâmına bir kabristan. Yatıyor şimdi... Nasıl yerlere geçmez insan? (Hakkın Sesleri, başlıksız:201)Yirmibirinci yüzyıl başlarında yaşayan herkese bir uyarı niteliğindedir.Hali hazırda İslam ülkelerinin hali perişanlığını ortaya koymaktadır.
Dua
O nûru gönder İlâhî, asırlar oldu, yeter! Bunaldı milletin âfâkı, bir sabâh ister. (Hatıralar,Necid Çöllerinden Medine’ye:335)Safahat’ ta sıklıkla ve dua ifadelerine rastlanmaktadır.Daha çok İslam ülkelerinin içinde bulundukları karanlıklardan kurtulmalarına yönelik dilekler dualarında yer almaktadır.Milletin ve ümmetin geleceğine dair beklentilerle hareket etmiştir.
Rahmetle Anılmak
Toprakta gezen gölgeme toprak çekilince, Günler şu heyulâyı da er, geç, silecektir. Rahmetle anılmak, ebediyyet budur amma, Sessiz yaşadım, kim beni, nerden bilecektir?(Gölgeler,Resmim için;477)Öldükten sonra anılmak, üstelik rahmetle anılmak:her müslümanın ümidi ve davasıdır.Onun da dediği gibi işte “ Ebeddiyet, budur”
Sonuç ve Değerlendirme
Özellikle milletin istiklaliyle ilgili söyledikleri nin 21.yüzyılın başlarına kadar uzanan süreçte geniş kitlelerde yankı ve karşılık bulduğu, dikkate alındığı ve nihayet İstiklal mücadelesinde sonuca tesir ettiği söylenebilir.Mehmet Akif’ in istiklale dair söyledikleri yanında istikbale dair söylediklerinin de dikkate alınıp değerlendirilmesinde yarar olacaktır.”Mehmet Akif Ersoy Hayatı,Düşünceleri,Eserleri, (TBMM Basımevi-1.Baskı Haziran 2022(sahife; 49-75) adlı Eserden, siz kıymetli kardeşlerimiz, güzide okuyucularımız İçin, özetle sunmaya gayret ettim.Milli Şairimizin işaret ettiği imanlı ve inançlı, davası ve derdi, aziz milleti, devleti, vatanı ile Şanlı Türk bayrağının sonsuza dek dalgalanmasına alın ve akıl teri dökecek çift kanatlı 21. Yüzyılımızın Asım’ın Nesline,İstiklal ve İstikbalimizin Şafak YağmurlarınaSelam olsun…Niyet Hayır Akibet Hayır !Olur inşallah.Kalın Sağlıcakla