Yapay Zeka mı Duygusal Zeka mı?

Umut BOYRAZ

1 ay önce

Yapay Zeka, insan zekası gerektiren işlevleri yerine getiren veri tabanlı bir sistemdir. Kişinin bulguları, araştırmaları, iş dünyası ve birçok alanda kaynak olan Yapay Zeka, insan zekasının simülasyon hali olarak tanımlanabilir. Bilgisayar biliminin bir alt kümesi olan Yapay Zeka, veri analizi, örüntü çözme ve geliştirme gibi insan zekasına özgü işlevleri görmektedir. Yapay Zeka sistemleri bilgiyi işlemek, mantık yürütmek, kalıpları tanımak ve tahminlerde bulunmak için veri tabanları ve algoritmayı kullanır. Tıpkı beynimizin işleyişi gibi. Beyin vücudun çeşitli noktalarından gelen sinyalleri nöronlar sayesinde değerlendirip, nöronlar arası yeni bağlantılar kurarak işlemi gerçekleştirir. Yapay Zekanında insan vücudundan ilham alınarak, insan gücüne gerek kalmadan verileri işlemesi ve sonuca ulaşması bir nevi yapay beyin olarak nitelendirilebilir.

 Doğal Dil İşleme (NLP) Yapay Zekanın insan dilini anlaması ve onunla iletişime geçmesini sağlarken, görme niteliği yapay zeka sistemlerinin görsel bilgileri anlamasına ve yorumlamasına olanak sağlar. (theknowledgeacademy) Yapay Zeka , otonom araçlar, sağlık hizmetleri teşhisleri, sanal asistanlar, öneri sistemleri ve daha fazlası dahil olmak üzere çeşitli alanlarda uygulama alanı bulur. Yapay Zeka ilerlemeye devam ettikçe endüstrilerde devrim yaratma, üretkenliği artırma ve yeniliği teşvik etme potansiyelini barındırıyor. Duygusal Zeka ise üretkenliğini karşılıklı etkileşimler, fikir alışverişleri ve denge ile sağlıyor. (theknowledgeacademy)

 Duygusal Zeka (EI-DZ) kendi benliğindeki ve başkalarının duygularını, hislerini anlama, tanıma ve yönetme yeteneği olarak tanımlanabilir. Duygusal ve ruhsal refahı sağlamak için ipuçlarını algılamayı ve anlamayı; duyguları etkili bir biçimde ifade etmeyi ve kullanmayı içerir. Duygusal Zeka bireylerin sosyal etkileşimlerde nasıl davranacağı, ilişkileri nasıl ne ölçüde kuracağı ve nasıl kararlar alacağı konusunda bir hayli önemlidir.

 Duygusal Zekası yüksek olan bireyler empati sergileyerek başkalarının nasıl hissettiğini ve ne düşündüğü konusunda gerçek bir anlayış ortaya koyarlar. Yapay Zeka karşılıklı iletişime girip, kişinin duygu durum olarak nitelendirdiğimiz durumlarda etkisiz ve yoksun kalmaktadır. Duygusal Zeka, Stresle başa çıkmada, olayları anlayıp, yorumlayıp ve çözmede etkilidir. Duygusal zekanın önemli bir bileşeni olan öz farkındalık, bireylerin kendi duygularını ve tetikleyicilerini tanımasına olanak tanıyarak öz kontrolün ve duygusal dayanıklılığın artmasına yol açar. (theknowledgeacademy) Yapay Zekanın “özbenliği” ona ilettiğimiz veriler kapsamında şekillenir ve bizim istediğimiz şekilde çözüme odaklanır.

 Yapay Zeka insan eli değmiş ve bilimsel deneyimlerin bir ürünü olarak ortaya çıkmıştır. Karmaşık tabanı ve programa dilleriyle kodlanmış insan yapımı bir teknolojidir.

 Duygusal Zeka ise, doğuştan gelen insan özelliğidir. Genetik özelliklerimizden, yaşayıp büyüdüğümüz çevreden, sosyal etkilerden, eğitim seviyemiz ve birçok etkenden etkilenip gelişim sağlayabilen duygusal zeka, insan davranışlarının bir yönüdür.

 Yapay Zeka, insanın düşünme hareketlerini taklit eden noktalara odaklanır. Karmaşıklığın içinde binlerce veriyi hızla analiz ederek karmaşanın sonucuna ulaşır. Tersine duygusal zeka insan duygularını anlamayı hedefler. Empati, mimikler, fikirler, düşünceler vb noktalara odaklanıp, insan hayatına şekil veren bir takım olaylar karşısında hareket etmeyi sağlar. Bunlara örnek olarak; insan ilişkileri ve kişilerarası ilişkilere önem verir.

 Yapay Zeka, veri işlemede insandan daha iyi ve güçlü olsa da, duygular anlamında insandan çok daha geridedir. Sevinç, üzüntü, aşık olma, heyecan ve stres gibi duygusal zekaya özgü işlevleri yerine getirmekten yoksundur.

 Yapay Zeka'nın Duygusal Zeka ile uyumlu bir şekilde entegre edilmesi, bireylerin ve toplumun daha fazla fayda sağlamasına olanak tanır. Duygusal Zekaya önem verirken Yapay Zekayı da verimli kullanmak, kişinin parlak bir geleceğe yatırım yapmasını sağlar. İkisi arasındaki dengeyi ise altbenlik, benlik ve üstbenlik kavramları ile dengelemek mümkündür.

 Altbenlik, daha temel işlevlere odaklanırken, benlik karmaşık düşünce yapısını çözmeye odaklanır. Üstbenlik ise yüksek düzeyde refaha kavuşmayı amaçlar. Yapay Zeka Sistemlerinde altbenlik, temel ve küçük verilerle ilgilenirken, benlik karmaşık verileri toplamaya ve algılamaya yatkındır. Üstbenlik ise duygusal, toplumsal olaylarla ilgilenir ve daha insani olmasını sağlar. Böylece topluma uyumlu bir Yapay Zeka ortaya çıkarılabilir.

YAZARIN DİĞER YAZILARI