Meclis'te bütçe mesaisi dün itibarıyla sona erdi. 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi ile 2022 Yılı Kesinhesap Kanunu Teklifi'nin görüşmeleri TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda 20 Ekim-24 Kasım'da yapıldı. Komisyonda 21 toplantı ve 70 oturumda yapılan görüşmeler, 217 saat 59 dakika sürerken bu toplantılarda 7 bin 834 sayfa tutanak tutuldu.
Bütçenin Genel Kurul görüşmeleri ise 11 Aralık'ta başladı. Genel Kurul'da 15 birleşimde toplam 191 saat 13 dakika mesai yapıldı. Stenograflar 6 bin 968 sayfa tutanak tuttu.
TBMM ile Adalet ve Dışişleri bakanlıklarının 2024 yılı bütçelerinin görüşüldüğü, bütçe görüşmelerinin 2. gününde, Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez, kürsüde rahatsızlandı. TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, birleşime 20 dakika ara verdi. Genel Kurul'da uzun süre kalp masajı yapılan Bitmez, hastaneye kaldırılarak tedavi altına alınırken Danışma Kurulu kararıyla görüşmeler yarıda kesilerek, ilgili kurumların görüşmelerinin kalan kısmının 21 Aralık Perşembe günkü birleşimde yapılması kararlaştırıldı.
Bütçe görüşmelerinin 4. gününde ise Bitmez'in vefat haberi alındı. Bunun üzerine, TBMM Genel Kurulu'nda çalışmalara ara verildi ve Danışma Kurulu kararı ile Kültür ve Turizm ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarının 2024 yılı bütçe görüşmeleri 21 Aralık Perşembe gününe alındı.
Bütçe görüşmelerinin 5. gününde, TBMM Genel Kurulu'nda, Ticaret Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 2024 yılı bütçelerinin görüşmelerinde vefat eden Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez için bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.
Saadet Partisi'nin sandalye sayısı, Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez'in vefatıyla 19'a düşerken, Meclis'te grup kurmak için gerekli olan en az 20 milletvekiline sahip olma kriterini kaybetti. CHP'den istifa eden Kütahya Milletvekili Ali Fazıl Kasap'ın partiye katılımıyla Saadet Partisi, TBMM'de yeniden grup oluşturma çoğunluğunu elde etti.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının 2024 yılı bütçesi üzerinde konuşan CHP Muğla Milletvekili Gizem Özcan, kadın cinayetlerinden bahsederken AK Parti sıralarına dönerek, "Sayın vekil gülüyor ama bu veriler gerçek." sözlerini sarf etti. Bu sözler, Genel Kurulda, CHP ve AK Parti milletvekilleri arasında tartışmalara neden oldu.
Söz talebinin yerine getirilmemesi üzerine AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin "Biz çıkalım" diyerek, partisinin milletvekilleriyle Genel Kurul Salonu'ndan ayrıldı.
Özcan'ın konuşmasını tamamlamasının ardından salona dönen AK Parti Grup Başkanvekili Zengin ve beraberindeki AK Parti milletvekilleri Başkanlık Divanı önünde toplanarak bir süre bekledi. Bunun üzerine Meclis Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca, birleşime ara verdi.
Bütçe görüşmeleri sırasında, tarım politikalarını eleştiren muhalefet milletvekilleri kürsüye bazı tarım ürünleriyle birlikte çıktı. CHP Adana Milletvekili Orhan Sümer, Ticaret Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlıklarının 2024 yılı bütçelerinin görüşüldüğü TBMM Genel Kurulunda kürsüye bir poşet limon ve ekmekle ile çıktı. Sümer, çiftçinin 3 kilo limon satarak bir ekmek alamadığını söyledi.
CHP Adana Milletvekili Ayhan Barut, Tarım ve Orman Bakanlığının bütçesi üzerine konuşmak için geldiği kürsüde, 8 köşeli kasket taktı. Barut, beraberinde getirdiği mandalina, portakal, limon ve pamuğu Genel Kurul'da göstererek, tarım politikalarını eleştirdi. Konuşmasının sonunda ise Barut, kasketi yere attı.
CHP Hatay Milletvekili Servet Mullaoğlu, Gençlik ve Spor Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının 2024 yılı bütçelerinin TBMM Genel Kurulundaki görüşmeleri sırasında, kürsüye reyhan ile çıktı. Hatay'da doğumun da ölümün de reyhan ile karşılandığını belirten Mullaoğlu, Kahramanmaraş merkezli depremlerde hayatını kaybedenlerin yanı sıra vefat eden Saadet Partisi Kocaeli Milletvekili Hasan Bitmez'in anısına kürsüye reyhan bıraktı.
CHP Eskişehir Milletvekili Jale Nur Süllü de bütçe görüşmeleri sırasında kürsüye, elinde terazi ile gelerek, 2024 yılı bütçesinin 'dengesiz' bir bütçe olduğunu savundu.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığının bütçe görüşmeleri sırasında Genel Kurul'da DEM Parti'li bazı milletvekillerinin Kürtçe konuşmasına ilişkin tartışma yaşandı. TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder'in Kürtçe konuşan hatibe müdahale etmeyeceğini söylemesi üzerine, Katip Üye İYİ Parti Denizli Milletvekili Yasin Öztürk, "Sen Meclis'i kendi başına yönet." diyerek, Divandan ayrıldı. TBMM Başkanvekili Önder de Başkanlık Divanı eksildiği için birleşime ara verdi. Önder, aranın ardından Başkanlık Divanı'nda Öztürk'ün yerine katip üye AK Parti Mersin Milletvekili Sibel Söylemez'in yerini almasıyla görüşmelere devam edildi.
En uzun gece olan 21 Aralık'ta, TBMM Genel Kurulu, 2024 yılı bütçe görüşmelerinin en uzun mesaisini yaptı. TBMM Genel Kurulunda TBMM'nin yanı sıra Adalet, Dışişleri, Kültür ve Turizm ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıklarının 2024 yılı bütçeleri görüşüldü. 21 Aralık saat 11.00'de başlayan bütçe görüşmeleri,16 saat 20 dakika sürdü. Böylece, TBMM Genel Kurulu 2024 yılı bütçe görüşmelerinde en uzun mesaisini yaptı.
Cumhurbaşkanlığının 2024 yılı bütçesinin görüşmeleri sırasında tansiyon problemi yaşayan TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder, birleşime 40 dakika ara verdi. Aranın ardından birleşimi TBMM Başkanvekili Gülizar Biçer Karaca açtı.
Bütçe görüşmeleri sırasında Irak'ın kuzeyinde 12 askerin şehit olduğu terör saldırısı nedeniyle ortak bildiri yayımlanması talep edildi. CHP ve DEM Parti ortak bildiriye imza vermeyeceklerini açıklayınca AK Parti, MHP, İYİ Parti ve Saadet Partisi grup başkanvekillerinin imzasıyla, terörü kınayan bildiri imzalandı ve Genel Kurul'da okundu. CHP ise terör saldırılarıyla ilgili kendi açıklamasını okuyarak kapalı oturum yapılmasını ve Meclis'in bilgilendirilmesini istedi.
TBMM Genel Kurulu'nda 2024 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi'nin tümü üzerinde yapılan görüşmeler sırasında, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve MHP milletvekilleri, DEM Parti konuşmacılarının kürsüye çıkmasıyla salondan ayrıldı. MHP milletvekilleri, CHP adına yapılan konuşmalar sırasında da Genel Kurul'da yer almazken, söz sırası AK Parti'ye gelince MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ve MHP milletvekilleri Genel Kurul salonuna geldi.
(AA)
