Burcu CELLAT
Numune Hastanesi Plastik, Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Uzmanı Dr. Umut Zereyak, yanık ve yanık tedavi yöntemleri ile ilgili önemli bilgiler verdi.
Yanığın tanımı ile başlayan Op. Dr. Umut Zereyak, ?Yanık, yanıcı bir cisim ya da bir patlayıcı ile temas sonrası ısı artışıyla cilt bütünlüğünün bozulmasıdır. Biz yanıklarda ilk değerlendirmelerde yanık derinliğini bazen tam olarak kestiremiyoruz. Daha yüzeysel yanıklar örneğin güneş yanıkları olarak değerlendirilebilir. Deri tam kat yanabilir, deri altındaki dokular yanabilir ya da kemiğe kadar ulaşan derin yanıklar olabilir. Bunların tedavileri tabi yanık derinliğine göre değişebiliyor. Hasta ilk hastaneye başvurduğunda yanıkları 1. derecede 2. derece ya da 3. derece olarak veya küçük ? orta ? büyük şeklinde derecelendiriyoruz. Bu derecelendirmeye göre de tedavi algoritması değişmektedir? dedi.
Kış aylarında daha çok sıcak su ve soba yanıklarına maruz kalındığını ifade eden Op. Dr. Zereyak, ?Özellikle bizim coğrafyamızda yaşayan toplumlarda sıcak su ya da soba yanıkları kış aylarında daha sık karşılaşılmaktadır. Bunlar daha çok evde gerçekleşen kazalardır. Burada yapılması gereken işlemlerden en önemlisi yanıkla teması kesmek. Yanıcı bir cisimse ya da kapalı alanda bir patlama yanığı ise mağduru bir an önce o ortamdan çıkarmak ve yanan giysileri çıkarmak gerekmektedir. Diğer bir uygulamamız da yanıkla teması kesildikten sonra soğuk su ya da buz uygulamasıdır. Bu uygulamada amaç vücudu kendi ısısına geri döndürmek için soğukla temas ettirmektir? ifadelerini kullandı.
Yanan bölgeye halk tarafından yanlış bilinen tedavi yöntemleri olduğunu vurgulayan Op. Dr. Umut Zereyak, ?Polikliniğimize gelen hastalarda karşılaştığımız gıda maddeleri, diş macunu, domates salçası gibi yabancı cisimlerin yanık alanını iyileştirdiğine dair yanlış bilgiler var. Bu konuda da vatandaşlarımızı uyarmak isteriz ki bu sürülen her türlü malzeme aslında bizim işimizi daha zorlaştırmakta ve tedaviyi daha da güçleştirmektedir. Daha küçük ev yanıklarında sıcak su yanıklarında cildin yüzeyinde su toplanması olabilir. Biz buna bül diyoruz. Biz bu büllerin hasta tarafından patlatılmasını önermiyoruz. Bunun ilerleyen günlerde yanıktan yaklaşık 48 saat sonra bir sağlık çalışanı tarafından patlatılmasını önermekteyiz? diye konuştu.
Yanık sonrası oluşacak izlerden bahseden Op. Dr. Zereyak, şöyle devam etti:
?Bize sık sorulan sorulardan birisi de iz konusu. Öncelikli olarak bir izin kalıp kalmayacağını kestirmek zor olabilmektedir. Bizim bu tür yaralanmalarda ilk etaptaki hedefimiz vücut bütünlüğünün tekrar sağlanması, yaranın iyileşmesidir. Yanık alanı iyileştikten sonra ize yönelik tedavilere başlanılmasında önem vardır. İz konusu, özellikle beden algısı daha yüksek kişilerde ya da çocuklarda ebeveynleri tarafından yanıktan daha çok önemliymiş gibi anlatılmaya çalışılıyor ama biz her zaman şunu söylüyoruz, önce yaranın iyileşmesi gereklidir. Daha sonra ize yönelik tedavilere başlamakta yarar vardır. İze yönelik tedavilerde de mucizevi bir ilacımız yok elimizde. Bu, uzun soluklu bir tedavi şeklidir. O yüzden sabırlı olmakta yarar var. İze yönelik tedaviler 2-3 ayı alabilmektedir.?
Yanık izi tedavisinde masajın önemini ifade eden Op. Dr. Umut Zereyak, ?Yanıktaki yara izine yönelik tedavinin aslında en önemlisi ve basiti masajdır. Günde 4 ila 6 kez yaklaşık 3 - 4 dakika boyunca nazik bir şekilde herhangi bir nemlendirici kremle ya da zeytinyağı gibi yardımcılarla masaj yapılmasının en etkili yol olduğunu düşünüyoruz. Bunlarla ilgili pek çok ilaç ve krem mevcut. Bunların etkinliği de var. Ancak bunlardan daha önemlisinin masaj olduğunu düşünüyoruz? dedi.
Ülkemizde yanık tedavisinin güçlü bir yapılanmasını olduğunu söyleyen Op. Dr. Zereyak, sözlerini şöyle tamamladı,:
?Ülkemizde yanık tedavisinin iyi bir yapılanması mevcut. Hastanemizde de yanık ünitesi mevcut. Özellikle daha derin ve daha geniş yanıklarda hastaların yanık merkezlerine başvurmalarını öneriyoruz. Plastik cerrahi yanık tedavisinin ilerleyen dönemlerinde dahil olmaktadır. Özellikle bölge dediğimiz el, yüz, genital bölge yanıklarında plastik cerrahi polikliniğine başvurabilirler.?
