Gündem

Türbülansı Önleyen Yazılım

Bilim insanı Çiğdem İlgün, uçaklarda türbülansı önleyen yazılım geliştirdi. 5 yıldır projenin üzerinde çalıştığını söyleyen İlgün, 'CAFA CHIP' isimli yazılım sayesinde uçağın türbülansa girmeden pilota uyarı verip, en güvenli yeni rotaya yönlendirdiğini dile getirdi. Uluslararası havayolu şirketlerinin yazılımı kullanmaya başladığını vurgulayan İlgün, “Air Canada başta olmak üzere çok sayıda hava yolu bu sistemi test etmeye başladı.

24-04-2023 14:04

1308 OKUNMA

Uçak yolculuğunun korkulu rüyası türbülansın tarihe karışacağını aktaran Bahçeşehir Üniversitesi'nde Fizik alanında ders veren öğretim görevlisi Çiğdem İlgün, "Uçağa takılan yazılımın yüklendiği mikro çip sayesinde hem yolcular daha güvenle seyahat ediyor hem de uçağın yıpranması azaldığı için kullanım ömrü iki kat artıyor. Projeye havayolu şirketleri büyük ilgi gösterdi. Şu anda Air Canada havayolları başta olmak üzere çok sayıda firma bu sistemi test etmek için satın almalara başladı. Hedefim bu teknolojiyi Türkiye'de üretmek" diye konuştu.

Bu alanda dünyada başarılı olan ilk yazılımı kendisinin yaptığını ve patentini aldığını aktaran İlgün, "Kanada Waterloo Üniversitesi ve bir grup yatırımcı ilgilendi ve tüm finansal desteği sağladı. Uluslararası havacılık standartlarına uygun tüm testlerden başarıyla geçtik ve ilk parti üretimini yaptık. Çiplerin Türkiye'de üretilmesi ve kendi ülkemin bu tip yazılımlar alanda dünyaya öncülük etmesi için çalışma başlattım. İlk olarak bir uçuş okulu kurarak, ileri teknolojiyle eğitim alan pilotlar yetiştirmek istiyorum. Öğrencilerime tecrübelerimi aktarmak, yurt dışına gitmek yerine kendi ülkemde bu teknolojiyi geliştirmek istiyorum" dedi.

YAZILIMIN İLK ÜRETİMİ İÇİN 150 MİLYON DOLAR YATIRIM YAPILDI

Yazılımın ilk etapta sadece yolcu uçaklarında kullanıldığını anlatan İlgün, “Baykar Teknoloji ve Türk hava Yolları gibi şirketlerle de görüşmelere başladık. Savaş uçakları, kargo uçakları, SİHA ve küçük uçakların da bu sistemi kullanması için çalışacağım. Yazılımın ilk üretimi için 150 milyon dolar yatırım yapıldı. 2 yıllık sözleşmemiz kapsamında Kanada'daki Waterloo Üniversitesi yazılım kullanım hakları karşılığında bana 27 milyon dolar ödeme ve satılan her çip başına belirli bir yüzde kar payı verecek. Elde ettiğim gelirle yeni projeler yaparak dünya havacılık sektöründe Türk kadının imzası olmasını hedefliyorum" ifadelerini kullandı.

UÇAĞIN UYGUN ROTAYA YÖNLENDİRMESİ İÇİN ALTERNATİF GÜZARGAHLAR BELİRLİYOR

Sistemin nasıl çalıştığını anlatan İlgün, "Şu anda mevcut sistemlerde radar ve pilot tecrübesiyle türbülanslar tespit edilmeye çalışılıyor fakat yeterli değil. Açık hava türbülansı anlık gelişebilen bir durum ve radarların tespiti çok zor. CAFA CHIP ise kokpitin ön kısmına takıldığında daha türbülansa girmeden tüm hava olaylarını hesaplayarak foton ışıkları aracılığıyla türbülansı algılayıp uyarı yapıyor. Uçağın uygun rotaya yönlendirmesi için alternatif güzargahlar belirliyor. Tüm bu işlemleri ise otomatik olarak yapıyor. İnsanların türbülans korkusu hava yoluyla ulaşım tercihlerini de olumsuz etkiliyor. Bu teknolojiye sahip olan havayolu firmaları insanlar tarafından da tercih sebebi olacak" diye konuştu.

İLK LANSMAN TÜRKİYE'DE

30 Nisan'da cihazın ilk lansmanının İstanbul'da yapılacağını ve tüm dünyaya pazarlanmaya başlanacağını ifade eden İlgün, “Kanada başta olmak üzere farklı ülkelerden havayolu firmalarının temsileri de lansmana katılacak. Lansmanda tüm ön talepleri ve küresel hedeflerimizi açıklayacağız. Türkiye'nin bu teknolojinin gelişimi için kilit ülke ve cazibe merkezi olmasını hedefliyoruz" dedi. (DHA)

Editor : Uğur Yİğit