HABER MERKEZİ/
HIV alanında test farkındalığının artırılmasını hedefleyen ve her yıl kasım ve mayıs aylarında gerçekleşen Avrupa HIV Testi Farkındalık Haftası, Türkiye’de de hayata geçirildi. 21-27 Kasım tarihlerindeki farkındalık haftası kapsamında ‘Bugününü Test Et, Yarınını Tanı Kampanyası’ düzenleniyor. Çeşitli etkinliklerle HIV testinin yanı sıra, erken tanı ve tedaviye erişimin önemi vurgulanıyor. Bu kapsamda ilaç firması Gilead’ın ev sahipliği, Okan Bayülgen’in moderatörlüğünde hekim dernekleri ve konuyla ilgili STK’lar, DADA Sahne’de düzenlenen özel bir etkinlikte bir araya geldi.
KADIN OLGULAR NEREDE?
Dünyanın pek çok ülkesinde, HIV’in yayılmasına yönelik önlemlerle yıllık yeni vaka sayısı son 10 yılda sabit kalmış veya azalırken, Türkiye’de yıllık yeni vaka sayısı hala belirgin şekilde artıyor.
Gerçek durumu yansıtmayan resmi rakamlara göre, Türkiye’de şimdiye kadar toplam 36 bin 600 kadar HIV olgusu saptandı. Bunların yüzde 80’i erkek, yüzde 20’si ise kadın. HIV AIDS Korunma ve Eğitim Derneği (HAKED) Başkanı Prof. Dr. Yeşim Taşova, “Kadınlar nerede? Bunu sorgulamak gerekiyor” dedi.
Birleşmiş Milletler HIV/AIDS Programı (UNAIDS) dünya çapında yıllık yeni vaka sayılarının 2000’li yılların başlarından itibaren düşüşe geçtiği tahmin ediliyor. Ancak Türkiye’de yeni vaka sayıları artmaya devam ediyor. HIV pozitif durumunu bilme oranının yüzde 90 seviyesine çıkarılması durumunda, 2040’a gelindiğinde olası vakaların önemli ölçüde önlenebileceği varsayılıyor. Taşova, “Bireyler HIV pozitif durumunu bilip tedavi altında olduklarında, viral yükleri belirlenemeyen düzeydeyse HIV’in cinsel yolla bulaşma olasılığı yok. Bu nedenle test farkındalığını ülkemizde artırmayı önemsiyoruz” dedi.
Türkiye’de HIV pozitif bireyler çoğunlukla 25-29 ve 30-34 yaş grubunda. Ancak Taşova daha ileri yaşlara, özellikle 50 yaş üstüne dikkat çekiyor: “Gittikleri herhangi bir sağlık kurumunun ‘50 yaşında bunda HIV olur mu?’ dememesi gerekiyor. 13-18 yaş grubunda da giderek artan uyuşturucu bağımlılığıyla birlikte HIV de artıyor.”
YÜZDE 55 OLGUDA NASIL BULAŞTIĞI BİLİNMİYOR
Türkiye’deki olguların yüzde 44’ü virüsü cinsel yolla alıyor. Olguların yaklaşık yüzde 30’unun heteroseksüel olduğunu belirten Taşova, şöyle devam etti: “Ama biz yüzde 55 olguda HIV’in nasıl bulaştığını bilmiyoruz. Bildiğimiz şey, 2012’de bu yana Türkiye’de HIV dört kat arttı ve Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) de dikkatini çekti. Çek Cumhuriyeti, Slovenya, Macaristan gibi ülkelerle birlikte bu gruba giriyoruz.”
Geliştirilen tedavilerle virüs bastırılarak, kronik bir enfeksiyona dönüştü. Düzenli ve etkili tedaviyle yaşam süresi 35-45 yıl kadar uzadı. DSÖ, 2030’a kadar olguların yüzde 95’inin tanı almasını hedefliyor. Bu oran dünyada ortalama yüzde 85, Türkiye ise yüzde 50. Taşova şunları söyledi: “Aynı hedefe göre tanı koyduğumuz olguların yüzde 95’i tedaviye ulaşmalı. Türkiye’de tanı alanların oranı yüzde 85’e ulaşıyor. Tedaviye ulaşanlarınsa yüzde 95’inde virüs baskılanmış olmalı. Bu oran ise ülkemizde yüzde 86. Olguyu bulduk mu iyi takip ve tedavi ediyoruz. Ama biz bulamıyoruz. Yarısı ortalıkta, kendileri de HIV pozitif olduklarının farkında değil. Dolayısıyla tedaviye ulaşamıyorlar. Yaşam süreleri kısalıyor. En önemlisi başkalarına da bulaştırıyorlar. Bugünü test et, yarınını tanı diyorum.”
Editor : Haber Merkezi
