Hayrullah AĞKAŞ
Kimyasal gübrenin yerini alması ve kozmetik alanında da kullanılabilmesi için AR-GE çalışmaları tamamlanan Solucan Gübresi Projesi´nde önemli adımlar atılarak üretim tesisi kuruldu.
Cumhuriyet Üniversitesi yerleşkesi içerisinde 2 bin 400 metrekare kapalı alana sahip tesiste 6 akış sistemi makine ile üretime geçildi.
Solucan gübresi üretimini yapan ve bu konuda Türkiye´de ilk doktora çalışmasını yapan Eczacılık Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Uğur Tutar, solucan gübresi tesisi ve çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Doç. Dr. Tutar, ?Bizlere gelen ham madde 60 gün süre içerisinde çeşitli aşamalardan geçiyor. Bu maddeleri zenginleştiriyoruz. Solucanlara bitkisel atıklarla harmanlayıp yararlı hâle getiriyoruz. Bu da solucanı mama dediğimiz yararlı madde hâline geliyor. Torbalanmış olan bu solucan mamaları yıl içerisinde belirli aralıklarla solucanlara veriliyor. Özellikle besi çiftliklerinden getirdiğimiz büyükbaş hayvan gübrelerini burada mayalanma sürecinden geçiriyoruz. Daha sonra bunu aktarma makineleri ile harmanlayıp içeriye alıyoruz? dedi.
Doç. Dr. Tutar konuşmasının devamında, ?Dışarıda harmanladığımız kaba hâldeki mamayı ikinci bir işlemden geçiriyoruz. 1,50 cm eleklerden geçirerek elek üstünde kalan kısımları tekrar hazırlanmak üzere dışarı alıyoruz. Elek altı kalanları ise torbalar hâlinde hazırlayarak solucanların bulunduğu sürekli akış sistemi makinelerine götürülerek yıl boyu belirli aralıklarla solucanlara veriliyor? ifadelerini kullandı.
Yaklaşık 5 aylık bir süre içerisinde Üniversite, Valilik, Belediye ile Ticaret ve Sanayi Odası ile tam bir otomatizme sistemle modern tipte Türkiye´deki bütün üreticilere örnek olabilecek bir tesis kurduklarını anlatan Doç. Dr. Tutar, şunları kaydetti:
?Bu tesisin temel amaçlarından birincisi Türk tarımında kaliteli organik gübrelerin kullanılmasını gerçekleştirmek ve bunu doğru kanallar ve metotlarla üretimini gerçekleştirip çiftçiye sunmak. İkinci amacımız ise belediyeler çok miktarda arıtma çamuru çıkartmakta ve bu çamurların bertaraf edilmesi için ciddi miktarda para harcamaktadır. Solucanları kullanarak arıtma çamurunu tüketmesine yönelik çalışmalarımız var. Bunun için Sivas Belediyesi´nden numune çamurlar getirerek birtakım testler yaptık. Solucanların arıtma çamurlarının büyük bir kısmını tükettiklerini ve gübreye dönüştürdüklerini gördük.?
Üçüncü amaçlarının kaliteli sıvı solucan gübresi üretmek olduğunu da vurgulayan Doç. Dr. Tutar, ?Çiftçilerimizin son derece büyük ihtiyacı olan sıvı solucan gübresini üretmeyi de amaçlıyoruz. Çünkü kullanımı çok kolay ve tercih ediliyor. Biz tesisimizde çiftçilerin ihtiyacını karşılayabilecek kalitede katı solucan gübresinden sıvı solucan gübresine çevirmek için de çalışmalar başlattık. Bunun için makine ve teçhizat kurulumu aşamasındayız. Önümüzdeki iki ay içerisinde de sıvı solucan gübresi üretimine geçmeyi planlıyoruz. Son amacımız ise solucanlardan elde edilen verilerin kozmetik alanlarda kullanımı olacak. Bazı deneylerimiz oldu ve hâlen proje aşamasında olup çalışmalar neticelendikten sonra kamuoyu ile paylaşılacak. Öte yandan solucanların söramik dediğimiz sıvıları bulunmakta. Bu sıvıları solucanlardan izole ederek bundan da bir ürün geliştirmeyi planlıyoruz. Yaptığımız deneyler neticesinde kıl kök hücrelerini yenileme ve güçlendirme gibi özelliği bulunduğunu ön görüyoruz. Bunun üzerinde arkadaşlarımız Cumhuriyet Üniversitesi Laboratuvarlarında çalışmalarını sürdürüyorlar? diye konuştu.
Önümüzdeki yıl 10 milyon solucana ulaşmayı hedeflediklerini söyleyen Doç. Dr. Tutar, yılda 3 kat çoğalan solucanların yılda 100 ton katı solucan gübresi üretim kapasitesine ulaşmış olacaklarını belirtti.
Solucan sayılarını artırdıkça alanlarının yüzde 100´ünü kullanarak yılda 1000 ton solucan gübresi üretmeyi planladıklarını ifade eden Doç. Dr. Tutar, ?Tesislerde Türkiye´de ilk kez gerçekleştirilen, belediyelerin arıtma tesislerinden çıkan arıtma çamurlarını solucanlara yedilerek kaliteli ve oldukça verimli solucan gübresi üreteceğiz. Belediyelerin arıtma tesislerinden çıkan atıkların imhasında ciddi paralar harcadığını bilmekteyiz. Bu atık maddelerini yeniden endüstriye hem de çok güzel organik bir gübre olarak yeniden kullanıma kazandırmayı hedefliyoruz? dedi.
