Yüksel MENEKŞE
Yukarı Kızılırmak Havzası’nda, Sivas-Erzincan karayolu üzerinde, il merkezine 36 km mesafede bulunan Hafik Gölü, Tödürge Gölü’nden sonra Sivas’ın ikinci büyük doğal karstik gölü olarak göze çarpıyor. Yaklaşık 70 hektarlık yüzey alanına sahip olan göl, 1290 metre rakımda bulunuyor. Koçhisar Gölü olarak da bilinen Hafik Gölü'nde, kuzey kıyıya yakın bir yerdeki Pılır Höyük dikkat çekiyor. Höyükte İlk Tunç Çağı ve Kalkolitik Dönem buluntuları yer alırken, gölün su düzeyinin altında, üst katmanların çanak çömleğinden tümüyle farklı Neolitik Dönem özellikleri gösteren çanak çömleklerde görülüyor. Çakmaktaşından minik uçlar, obsidyenden (volkan camı) mini yaprak uçlar, el değirmeni taşlar, tokmaklar, kumtaşından yapılmış idoller (heykelcik) ve hayvan kemikleri Pılır Höyük'te daha önce yapılan sondajda saptanan eserler olarak biliniyor. Neolitik Dönem'den sonra da Pılır'da yerleşimin devam ettiği sanılıyor.
HAFİK’TEKİ GÖL EVLERİ TÜRKİYE’DEKİ TEK ÖRNEK
Hafik Gölü’nde yapı kalıntısı olarak bulunan silindir biçimli çukurlar ve ağaç parçalarının göldeki kazıklara ait olduğu, bu buluntuların da evlerin, göl evleri gibi kazıklar üstüne yapılmış olabileceğini ortaya koyuyor. Pılır Höyük, daha önce İsviçre’deki Zürich Gölü ile Alp Gölleri’nde birçok örneği keşfedilen, Palafit adı verilen göl evleri türündeki yerleşim tarzının Türkiye’de ki tek örneği olma özelliğini de taşıyor.
HAFİK; TÜRKİYE’NİN 135 ÖNEMLİ SULAK ALANI ARASINDA
Türkiye´nin uluslararası öneme sahip 135 sulak alanından birisi olan kuş cenneti Hafik (Koçhisar) Gölü, adını aldığı ilçenin 2 km kuzeyinde, jips platosu üzerinde gelişmiş olan doğu-batı uzanımlı geniş ve yayvan şekilli karstik çanağın tabanında, yaklaşık 2 km genişlikte bir alanı kaplıyor. Ortalama 1 metre derinlikte olan gölün en derin noktası ise 7 metreye kadar varıyor. Hemen hemen tüm çevresi sazlık, dibi balçıkla kaplı olan gölün su kaynağı daha çok tabanında kaynayan su, yağmur ve kar suları ile Sulatan (Sultan) Pınarı olarak göze çarpıyor.
BİRÇOK BALIK TÜRÜ BU GÖLDE YAŞIYOR
Sülfat tuzu açısından zengin olan gölde; sazan, kambur sazan, ot sazanı, tatlısu kolyozu, siraz balığı, karabalık, karaburun balığı, tatlısu kefali, çöpçü balığı, kerevit gibi çok sayıda su canlısı yaşıyor. Hafik gölünün yağışlı mevsimlerde kabaran sularının Koç Deresi vasıtasıyla Kızılırmak ile buluşması da kuş çeşitliliğini artırıyor.
HAFİK; TAM BİR KUŞ CENNETİ
Kuşların korunması gereken sulak alanlarından (ÖKA) birisi olan Hafik Gölü’nde yaklaşık olarak 150 ila 200 kuş türü barınırken, 7-8 bin adet kuş ise beslenme ve kuluçka dönemini burada geçiriyor. Alanda üreyen ve barınan kuşlar arasında Anadolu Turnası, pasbaş patka, uzunbacak, angıt, dere düdükçünü, sakarmeke, bahri, yeşilbaş, Macar ördeği, çamurcun, elmabaş patka, kaşık gaga, kaz, balıkçıl, kırlangıç, martı, sumru, leylek, yeşil ve kızıl bacak yer alıyor.
Küçük ak balıkçıl, balaban, küçük balaban, alaca balıkçıl, gri balıkçıl, kır kırlangıcı, kumkırlangıcı, kara sumru, akkanatlı sumru, küçük batağan Hafik Gölü’ne bağlantısı olan dere ya da su kenarlarında yaşıyor.
Keklik, bıldırcın, küçük halkalı cılıbıt, tarla çintesi, bataklık çintesi, karabaşlı çinte, çulluk, yeşil düdükçün, dere düdükçünü, döğüşken kuş, tepeli toygar, kulaklı toygar, tarlakuşu, boğmaklı toygar, guguk, yalıçapkını, ak kuyruksallayan, sarıbaşlı kuyruksallayan, sarı kuyruksallayan, dağ kuyruksallayanı, bülbül, ebabil, taş kuşu, kız kuşu, kum kuşu, dere kuşu, kızıl sırtlı örümcek kuşu, karaalınlı örümcekkuşu da çalılıklar ile tarım alanlarında görülüyor.
Açık alanlarda ve kayalık kısımlarda ise balık kartalı, kara çaylak, küçük akbaba, saz delicesi, kızıl şahin, kaya kartalı, yılan kartalı, şah kartal, delice doğan, gökçe delice, bozkır delicesi, kerkenez gibi yırtıcı türler bol miktarda görülüyor.
Çevredeki meyve bahçelerinde de kızılgerdan, karatavuk, mavi baştankara, grisinekkapan, baştankara, sıvacı, tırmaşık, sarıasma, iskete, saka, ispinoz gibi ötücü kuşlar göze çarpıyor.
Gölün çevresinde çam, meşe, kavak, kuşburnu ve karamuk gibi yöreye özgü bitki ve ağaç türleri bulunan bölgede kuşları doğal ortamlarında izlemeyi amaç edinen kuş gözlem meraklıları da kamp kurup, bir taraftan kitap okurken diğer yandan doğanın tadını çıkarıyor.
RAMSAR’A ADAY OLMASI BEKLENİYOR
Hafik Gölü’nün “Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı” ve “Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” kısımları Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 12.03.2020 tarih ve 66790 sayılı oluru ile tescil edilirken “Doğal Sit-Kesin Korunacak Hassas Alan” kısımlarına dair tescil işlemleri ise sürüyor.
Uluslararası öneme sahip olan sulak alanlar sözleşmesi Ramsar’a aday olması beklenen Hafik Gölü’nün çevresindeki endemik bitki türleri, gerek su altı canlı yaşamı ve gerekse de önemli kuşlara yaşam alanı sunması nedeniyle uluslararası statü kazanması bekleniyor.
Tabiatı ile büyük beğeni toplayan gölün, Ramsar ile ziyaretçilerinin artacağı da düşünülüyor.
BÖLGENİN KORUNMASINA YÖNELİK PROJE HAYATA GEÇİYOR
Gölün korunması, gelecek nesillere aktarılması ve bilinçli ziyaret edilmesine yönelik de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından hazırlana proje de hayata geçiyor. Sivas Valiliği İl Özel İdaresi’nin iş ve işlemlerini yürüttüğü proje ile gölün eko sistemine uygun ahşap ve taş ağırlıklı çalışma yapılıyor.
Bölgede yürüyüş parkurları, sosyal donatı alanları da belli bir noktada hizmet verecek şekilde planlanırken, hassas davranılan projede gölün sadece bazı bölgelerine ziyaretin gerçekleşebileceği de öne çıkıyor.
Editor : Haberpanelim
