Ankara’da Türk Tarih Kurumu’nda gerçekleştirilen ‘Kazı Destekleri Çalıştayı’na katılan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Türk arkeolojisinin son dönemlerde çok büyük bir başarı gösterdiğini ve çalışmaların hız kesmeden devam ettiğini belirtti. Kültür varlığı kaçakçılığı ile mücadele ettiklerini belirten Ersoy, İsviçre Devlet Başkanı Alain Berset ile karşılıklı olarak imzalanan anlaşma neticesinde Urartu dönemi kap kacak, koşum takımı gibi parçalarla beraber Roma dönemi bir geyik heykelinin de aralarında bulunduğu 37 parça eserin Türkiye’ye getirileceği müjdesini verdi. Bakan Ersoy, “Türkiye’nin sahip olduğu maddi ve manevi kültür birikimi, insanlık tarihinin en önemli dönüm noktalarının yaşandığı, bugün bizi biz yapan değerlerin şekillendiği bir coğrafyanın ve gelmiş geçmiş tüm medeniyetlerin mirasıdır. Kültür varlıklarının ait olduğu ülkeye, topluma ve tüm insanlığa beklenen katkıyı yapabilmesi için bütünlüğünün korunması gerekir. Bir arkeolojik obje, ancak bağlamı içinde anlamlı ve değerlidir. Bu bütünlüğe karşı en büyük tehditlerden birisi kültür varlığı kaçakçılığıdır. Kültür ve Turizm Bakanlığı olarak yurt içinde ve yurt dışında kurumlarımızla işbirliği ve koordinasyon halinde bu mücadeleyi sürdürüyoruz. Kültür varlıklarımızın korunması, kaçakçılığın ve tahribatın önlenebilmesi konularında halkımızı, çocukları bilinçlendirmek adına hem basılı hem dijital çalışmalar gerçekleştiriyor, farkındalığın arttırılması için şehir şehir geziyor ve yurt dışına yasa dışı yollarla çıkarılmış kültür varlıklarının iadesi için de yoğun bir mesai harcıyoruz” ifadelerini kullandı.
Son 21 yılda 12 binden fazla eserin yurt dışından Türkiye’ye iadesinin sağlandığı ve kültür varlıkları kaçakçılığı ile güçlü bir şekilde mücadele edildiğinin altını çizen Ersoy, şu sözleri kaydetti:
“2002-2023 yılları arasında yurt dışında iadesi sağlanan eser sayısı 12 bin 39 adede ulaşmıştır. Bu mücadelenin etkinliği şüphesiz sadece sayılarla ölçülemez ancak ülkemizin bu konuda ne kadar ısrarlı ve ciddi olduğunu tüm dünyaya göstermesi açısından da önemli bir veri olarak değerlendirilmelidir. Kültür varlığı kaçakçılığıyla mücadelenin sadece kriminolojik bir çalışma alanı değil, koruma faaliyetinin ve araştırmalarının vazgeçilmez bir bileşeni olduğu artık kabul ediliyor. Bugün kazıların yanı sıra belgeleme, yayın, restorasyon ve koruma çalışmaları Bakanlığımızca titizlikle icra edilmektedir. 2023 yılı Ekim ayı itibarıyla Bakanlığımız izinleri ile toplam 650 faaliyet gerçekleştirilmiştir. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Türk Tarih Kurumu ile Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğümüzün işbirliğinde kazıların 2019 yılından itibaren yıl boyu sürdürülmesi sağlanmıştır. 2019 yılında 20 kazımızla başlayan bu projemiz, her yıl eklenen yeni kazılarla birlikte bugün itibarıyla 133’ü geçti. Kazılar için 309 uzman alımı da yapılmıştır. Beşinci yılındaki bu projeyle çalışmalara ivme kazandırılmıştır. Yaz aylarına sıkışıp kalan kazı yapma dezavantajı ortadan kalkmış, iş yapma hacminde yüzde 65’e ulaşan bir artış gözlenmiştir. Bu olumlu gelişmelerle dünya çapında ses getiren işlerimiz olmuştur. Böylece Dünya Mirası Listesi'ne daha çok arkeolojik alanımız dahil edilebilmektedir. Diğer yandan, yıl boyu süren kazıların yerelde istihdam sağlama ve diğer motivasyonlarla önemsendiği, bu bağlamda yerel destekçilerin ilgisini arttırdığını da memnuniyetle gözlemlemekteyiz.”
İsviçre ile kültür varlığı kaçakçılığının önlenmesine yönelik yapılan ikili anlaşma çerçevesinde toplamda 37 parça eserin Türkiye’ye iade edildiğini, birkaç saat içerisinde yurda getirileceği müjdesini veren Bakan Ersoy, ”Tüm bunlara ek olarak sizlerle paylaşmaktan memnuniyet duyduğum bir diğer güzel haber, Türkiye ve İsviçre arasında 2022 yılında imzalanan kültür varlığı kaçakçılığının önlenmesine yönelik ikili anlaşma çerçevesinde sağlanan ilk eser iademizle ilgili. Bildiğiniz üzere bu alandaki çalışmaları daha yoğun bir şekilde sürdürmek adına müdürlük düzeyindeki kaçakçılıkla mücadele şubemizi daire başkanlığı seviyesine çıkardık. Bunun sonuçlarını da yoğunlaşan önleyici tedbirlerde, artan farkındalık projelerinde ve özellikle yasadışı yollarla ülkemizden çıkarılmış olan eserlerin iadesinde görmekteyiz. İsviçre Devlet Başkanı Alain Berset ile karşılıklı olarak imzaladığımız anlaşmayla bu alandaki ortaklığımızı, güç birliği niyetimizi ortaya koymuştuk. Urartu dönemi kap kacak, koşum takımı gibi parçalarla beraber Roma dönemi bir geyik heykelinin de aralarında bulunduğu 37 parça eserimiz artık ait olduğu topraklara dönüyor. Bugün Bern Büyükelçimiz Ece Özbayoğlu Acarsoy tarafından İsviçre makamlarından birkaç saat içerisinde teslim alınacak. Eserlerimizin iadesi çalışmalarına katkı sağlayan herkesi tebrik ediyorum. Bu mücadelede tüm ülkeleri iş birliğini arttırmaya davet ediyorum” açıklamalarında bulundu. (İHA)
Editor : Haberpanelim
