CUMHURİYETİN 100. YILINDA SİVAS SANAYİSİ

Doç. Dr. İlkay NOYAN YALMAN
Doç. Dr. İlkay NOYAN YALMAN
CUMHURİYETİN 100. YILINDA SİVAS SANAYİSİ
02-11-2023

(1980 Sonrası Sanayileşme Süreci)

1980’li yıllarla birlikte izlenmeye başlanan serbest piyasa ekonomisi ile özelleştirme faaliyetlerinin başlaması, Sivas gibi kamu yatırımları ile gelişen şehirlerin ekonomisinde bir takım daralmalara sebep olmuştur.  Uzun yıllar boyunca kamu yatırımları ile büyüyen Sivas, özel sektördeki yeni gelişmeler ve yatırımlar açısından gerekli uyumu ve ilerlemeyi gösterememiştir. Özellikle Kamu iktisadi teşekküllerinin (KİT) kapatılması ve özelleştirilmeleri ile başta İstanbul olmak üzere birçok büyük şehre düzensiz göçler başlamıştır.

1990’lı yıllarda Sivas Organize Sanayi Bölgesi’nin de faaliyete geçmesiyle birlikte sanayi kültürü yeniden canlanmaya başlanmıştır. 2000’li yılların başından itibaren yatırım teşvik programlarının uygulanması özel sektörün canlanmasını sağlamıştır. Cumhuriyet döneminde sağlanan sanayi altyapısının avantajları da kullanılarak, mermer ve demir başta olmak üzere madencilik alanında önemli yatırımlar kazandırılmıştır. Bunun yanı sıra mobilya, otomotiv ve gıda alanlarında şehrin sanayisini geliştiren yatırımlar gerçekleştirilmiştir.  

Özelleştirme faaliyetleri sonucunda bazı devlet yatırımlarının özel kesime devredilmesi ve devlet desteklerinin artırılması Sivas’ta girişimcilik ruhunun da canlanmasına sebep olmuştur. 2000’li yıllarda kurulan bazı önemli işletmeler yurt içinde ve yurt dışında alanlarında isimlerinden söz ettirmişlerdir. Özellikle Şubat 2004 tarihinde Sivas’ında içinde bulunduğu 5084 sayılı teşvik yasasıyla birlikte, Sivas’ta önemli gelişmeler yaşanmıştır. 

Son dönemlerde özellikle Sivas Merkez I. Organize Sanayi Bölgesi ve Demirağ Organize Sanayi Bölgelerindeki gelişmeler Sivas sanayisine ve ekonomisine olumlu yansımaktadır. Sivas Merkez I. Organize Sanayi bölgesinde son 20 yılda büyük bir gelişme kaydedilmiştir. 2002 yılında bölgede 190 parselde 76 firma 850 çalışan ile üretim yaparken 2022 yılı aralık ayı itibariyle 317 parselde 267 firma ve yaklaşık 11 bin çalışan bulunmaktadır. Firmalar; metal, tekstil, mermer, makina, mobilya, plastik, elektrik-elektronik, yapı malzemeleri, kozmetik vb. sektörlerde faaliyet göstermektedir. Son dönemde tahsisi yapılan proje ve inşaat aşamasındaki firmaların yatırımlarını tamamlaması ile ilave 5 bin istihdam sağlanması hedeflenmektedir. Böylece 1. OSB’de yatırımlar tamamlandığı zaman yaklaşık 16 bin istihdam gerçekleşmiş olacaktır. 

Uzun yıllar boyunca ulusal ve uluslararası sermayeye ulaşamayan Sivas’ta yeni bir yatırım iklimi yaratan Demirağ OSB, henüz inşaat aşamasındayken bile sanayicinin dikkatini çekmeyi başarmıştır. Cazibe merkezi kapsamına alınan ve yatırımcıya birçok avantaj sunan bu yeni üretim kampüsünde yer alan firmalar; KDV istisnası, gümrük vergisi muafiyeti, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği, yatırım yeri tahsisi, faiz veya kar payı desteği, sigorta primi işçi payı desteği ve enerji desteği gibi kolaylıklardan faydalanabilmektedir. 225 parselin olduğu Demirağ OSB tam olarak faaliyete geçtiğinde yaklaşık 40 bin istihdam sağlayacaktır. 

Cumhuriyetimizin 100. Yılında bir Cumhuriyet şehri olan Sivas’ta geçtiğimiz 100 yılda önemli sanayi hamleleri yapılmıştır. Sahip olduğu özellikler ve kaynaklar açısından yüksek potansiyele sahip olan Sivas’ta ekonomik ve yönetimsel eksiklerden kaynaklı olarak sanayi alanında yeterli gelişme gösterilememiştir. Özellikle cumhuriyetin kurulmasından sonra Sivas’a kazandırılan sanayi işletmelerinin sağladığı alt yapı ve sanayi kültürü doğru kullanılarak, bugünkü sanayileşmeye ivme kazandırılabilir. Özellikle sanayi kesiminde istihdam edilecek nitelikli çalışanların yetiştirilmesi, yeni pazarlara açılma, etkili tanıtım ve reklam, Sivas isminin marka değerinin yaygınlaştırılması, devlet desteklerinin doğru alanlarda ve doğru ölçekte uygulanması bu kapsamda önemlidir. 

ÖNCEKİ YAZILARI
SİZİN DÜŞÜNCELERİNİZ?