Pahalı, ucuz kavramları iyice birbirine karıştı. Geçen hafta bir ürün almaya karar verdim mağazaya baktım 7.500 TL, internette 7.200 TL idi. İnternetten alırım diyerek mağazadan çıktım. Yoğunluktan hemen alamadım, 3 gün sonra baktım fiyat 8.200 TL olmuş. Alsam mı, almasam mı derken almaya karar verdim. Bir hafta sonra aynı ürün 10.200 TL olmuştu. Bende ucuza aldım diyerek çok mutlu oldum. Şimdi aldığım bu ürün ucuz mu, pahalı mı?
Şu anda halkın genel davranışları şu şekilde gelişiyor: Bugün baktığımız bir ürünün fiyatı düne göre pahalı, yarına göre ucuz. O zaman hemen alalım. Yoksa daha pahalanacak. Ne kadar ihtiyacımızın olduğu önemli değil. Önemli olan yarına göre ucuz iken almak. Çünkü para olarak kalsa durduğu yerde eriyecek. O zaman hemen mala çevirelim. Hatta borç alıp alalım. Henüz kazanmadığımız paraları da harcayalım. Zaten dar gelirli isen aldığın geçimine zor yetiyor. Orta kesim tasarrufu unuttu. Eline geçeni harcama peşinde. Tasarruf olmadığından faizler düşük olsa da yatırımlara yeterli kaynak yok. O zamanda üretim zorlu sürece giriyor ve fiyatlar bir de bu yandan artıyor. Yüksek gelir grupları desen, düşük gelirlilerin canlı tuttuğu piyasada parasına para katmaya devam ediyor. Enflasyon artmasında ne yapsın?
Enflasyon karşısında halk ezilmesin diye maaşlara tatminkar düzeylerde zamlar yapılmakta. Ancak etkisi kaç ay devam ediyor? 3 ay içerisinde yapılan zam buhar olup uçuyor. Paranın satın alma gücü giderek zayıflarken, gelir dağılımı da giderek bozulmakta. Maaşlara zam tamam da, bu zamların işe yarayabilmesi için fiyatların sabitlenmesi ve düşmesi gerekmekte. Aksi takdirde enflasyon ateşi yanarken, maaşlara yapılan zamlar ateşe iki odun daha atmaktan öteye gitmez.
Fiyatlar durmadan yükseliyor, böyle giderse daha da yükselecek. Halk ise fiyat artışlarından ziyade maaş zamlarına odaklanmış durumda. Öyle olmasa gelecek zamlara güvenerek harcamalarını daha da artırma çabasına girer mi? Hal böyleyken fiyatlar nasıl yükselmesin? Maaşlar artıyor, harcamalar artıyor, üretimin maliyeti artıyor, fırsatçılar artıyor ve tüm bunlar enflasyon ateşine odun oluyor. Üstelik enflasyon böyle doludizgin giderken 3 haneli sayılara yükseldi. Hadi fiyat artışları durmaya başladı diyelim, bu enflasyon tekrar ne zaman tek rakamlara düşer acaba? Allah bilir…
Bizim bildiğimiz ve yapabileceğimiz fiyatlar bu kadar artarken zorunlu ihtiyaçlarımızı doğru belirlemek, harcamalarımıza dikkat etmek ve yangına bir odunda biz atmamak. Enflasyonist ortamın sebep olduğu harcama eğilimini azaltarak, en azından halk olarak geleceğimizi belirsizleştiren ve güven duygusunu yok eden bu enflasyon sorununa bir ölçüde engel olabilmek…