Bir şehrin yolları çok şey anlatır, gezene, görene, bilene, o şehri yaşayana. Dar yollar, geniş yollar, kıvrımlı yollar, düz yollar, taşlı yollar, toprak yollar, asfalt yollar, ana yollar, yan yollar, açık yollar, kapalı yollar, bozuk yollar, yürüyüş yolları, bisiklet yolları, araba yolları, okul yolları ve daha nice yollar.
Yol medeniyettir, yol ilerlemektir, yol hedeflere varmaktır, yol bazen bitiş, bazen başlangıçtır. Yollar herhangi bir toprak parçası değil, vatanın can damarlarıdır. Bir şehrin yolları onun tarihi, kültürü, bugünü ve geleceğe bakışıdır. Oturur düşünürsün; bu yolları kimler çizdi, kimler yaptı, kimler nerelere gitti, nerelerden geldi, kimleri kavuşturdu, kimleri ayırdı bu yollar. Bizimde gide gele ömrümüzün tükendiği, yaşadığımız şehrin yolları çocukluğumuzun, gençliğimizin, öğrenciliğimizin, işçiliğimizin, mutluluğumuzun ya da hüznümüzün şahitleri değiller midir?
Aslında yazıya başlarken bu kadar duygusal noktalara geleceğini tahmin etmemiştim konunun. Ama yollar beni de aldı götürdü. Bir şehrin yolları bu kadar anlamlı, önemli ve ömrümüzün geçtiği yerler ise, acaba bizler yollara gereken anlamı, önemi ve ilgiyi verebiliyor muyuz?
Evet, yollar çok şey anlatır, dinlemesini bilene. En çok ta o şehrin kalkınma potansiyelini anlatır. Şehrin yolları geniş ise, bugünü değil 100 yıl sonrayı düşünerek çizilmişse, bir yolun sonu bir evin duvarına değil de başka bir yola çıkıyorsa, yolda ilerlerken karşına aniden tümsekler ve çukurlar çıkmıyorsa, bugün yapılan yol yarın yeniden kazılıp yapılmıyorsa, yol üstündeki arsa hatırlı birine ait olsa da yol olması gereken yer yol oluyorsa, labirent gibi değil de, en kısa yoldan hedefe varmayı sağlayan dümdüz yollar ise o şehirde yaşayanların ortalama refah seviyesinin yüksek, doğaya ve insanlara saygılı, huzurlu ve daha barışçıl yaşadıkları gözlemlenecektir. (İstisnalar olsa da geneli böyledir. İnanmayan gözlemlesin).
Yollar hedefe varmayı kolaylaştırmalı, zamandan tasarruf sağlamalı. Yollar yolcuyu rahatlatmalı, bineği yormamalı. Yürümek, bisiklete binmek, koşmak, araba kullanmak hepsi için yollar uygun olmalı. Bebek arabasıyla bebeğini gezdiren bir annede, arabasıyla hastasına yetişmeye çalışan bir doktorda, sağlıklı yaşamak için yürüyüş yapan bir nine de geçtiği yollarda gayesine ulaşmalıdır. Bir anda genişleyen yol aniden daralmamalı, yolcunun hayatına mal olacak manevralara mecbur bırakmamalıdır. Yollar yürüyene huzur, rahatlık ve geleceğe güvenle bakmayı sağlamalıdır. İşte bizi geçmişten alıp, bugüne getiren ve geleceğe taşıyacak olan yolları yapanlar, çizenler ne kadar önemli ve büyük bir sorumluluk sahibi olduklarını anlamalıdır. Birilerinin ya da bir dönemin değil, tüm toplumun ve tüm zamanların menfaat ve faydasına göre hareket etmelidirler. Çünkü yanlış yollar yanlış işlerinde başlangıcıdır ve zaman geçtikçe telafisi ya mümkün olmaz, ya da çok zahmetli olur. Yolu tasarlayıp yapanlar ister yönetici, ister mühendis, ister işçi olsun, hayati öneme sahip bu sorumluluğun altında olduklarını bilerek çalışırlarsa, tüm ülke daha kalkınmış ve refah seviyesi daha yüksek bir tüm toplumda yaşarlar.
Bugün Ankara’nın geleceğe açılan geniş ve aydınlatıcı yollarının mimarı 100 yıl sonrayı hesap eden Gazi Mustafa Kemal Atatürk ve dönemin vatansever yöneticileri, mühendisleri, işçilerinden Allah razı olsun, Ruhları şad olsun, günümüze de örnek olsun.