Covid 19 salgın sürecinde dünya genelinde tarımın, organik beslenmenin ve sağlıklı yaşamanın önemi çok daha net ortaya çıktı ve herkes tarafından fark edildi. Bu süreçte birçok sektör salgından olumsuz etkilenmesine rağmen gıda sektöründeki olumsuz gelişmeler çok daha yoğun yaşandı. Tarım ve gıda ürünlerine artan talep yeterince karşılanamadığından gıda fiyatlarında ciddi artışlar ortaya çıktı. Elbette tarımda yaşanan kıtlığın tek sebebi salgın sürecinde üretimin aksaması değildi. İklim değişiklikleri, tarım arazilerinin düzensizce imara açılması, köyden kente göçler gibi farklı sebepleri var. Ancak gerçek olan şu ki; kaynakların yanlış kullanımı özellikle tarım sektöründe bazen telafisi zor zararlara sebep olmaktadır. Dünya genelinde artan nüfusa karşılık kaynakların aynı oranda artırılamaması, yanlış kullanımı, tarım alanlarının daralması, yakın gelecekte daha fazla insanın açlıkla karşı karşıya geleceğinin net göstergesidir.
Türkiye’de özellikle Covid 19 salgın sürecinde ortaya çıkan arzdaki yetersizlik tarım ürünlerinin fiyatlarını artırırken, sağlıklı beslenme ve hastalıklara dirençli olma amacıyla artan gıda ürünlerine talepteki artış enflasyonun da artış nedenlerinden biri oldu. Bir yandan salgında üretimin azalmasına bağlı olarak kişisel gelirlerin azalması, diğer yandan arzdaki kıtlığa bağlı olarak fiyatların artması insanların satın alma gücünü iyice düşürdü. Bu sebeple ülke genelinde tarım politikalarının yeni gelişmelere uygun olarak düzenlenmesi gündeme geldi. Bu politikaların gelecek yılları da kapsayacak biçimde sürdürülebilir tarım politikaları olmaları önem taşımaktadır.
Sivas için bir durum değerlendirmesi yapıldığında; uzun yıllar tarım şehri olarak ifade edilse de, Türkiye genelinde katma değer açısından fazla kendisini gösterememiştir. Sivas’ta tarım ve diğer sektörlerle ilgili 2019 yılında kıymetli hocalarımızla yazdığımız ve Sivas Kongresinin 100. Yılına armağan ettiğimiz Dünden Bugüne Sivas Ekonomisi kitabında ayrıntılı bilgilere ulaşılabilir. İklim şartları, toprak yapısı, insan yapısı ve yerleşim yerleri özellikleri açısında Sivas’ta bilinçli bir tarım faaliyetlerinin sürdürüldüğünü söylemek zor. Özellikle kırdan kente göçler, toprakların bilinçsiz ve gelecek kaygısı düşünülmeden imara açılması gibi olumsuzluklar hem işsizliğin artmasına sebep olmuş, hem de tarım yatırımlarını olumsuz etkilemiştir. Kırsal bölgede tarlasında çalışan nüfus kente göç ettiğinde hem tarım kesiminde bir açık oluşmakta, hem de şehre geldiğinde işsiz statüsüyle işsizlik rakamlarını artırmıştır.
Elbette tarım konusu birkaç satırda anlatılamayacak kadar geniş ve önemlidir. Ama özellikle Sivas bazında tarım sektöründe yapılacak yeni yatırımlara ihtiyaç vardır. Bu hem gıda ürünlerinde arzı artıracak, hem istihdam imkanı sağlayarak gelir düzeyini artıracak hem de etrafını teşvik edecektir. Geçtiğimiz yıl faaliyete giren ve Sıcak çermik mevkiinde termal su kullanılarak kurulan devasa sera Sivas için önemli bir örnek yatırım olmuştur. Özellikle tarımın bu kadar sıkıştığı dönemde söz konusu sera hem yurt içi hem de yurt dışı talepleri karşılamıştır. Yaklaşık 50 kişinin çalıştığı serada mühendisinden vasıfsız çalışanına kadar insanlar gelir sağlamışlardır. Belki bundan 30 yıl önce böyle bir tarım yatırımı kimsenin alına gelmezdi. Ama hem termal suyun avantajı, hem arazinin ve toprak yapısının buna uygun olması bu bölgelerde sera benzeri yatırımları daha cazip göstermektedir.
Tarım sektörünün gelişmesi gıda miktarının artmasını, kalkınmanın sağlanmasını, enflasyonun düşmesini, işsizliğin düşmesini sağlayacaktır. Ayrıca tarım ürünleri bazı sanayi kollarına da hammadde üretmektedir. Yani sanayi sektörünü de besleyen bir alandır. Dolayısıyla devletinde destekleriyle Sivas’ta tarım sektörü bilinçli bir şekilde desteklenmeli, sadece yerli satışlar değil yurt dışı satışlar da hedeflenerek cari açığın da azalmasına destek olabilir.
Gelecekte aç kalmamak için, bugün tarıma sahip çıkmalıyız…