Bu yazımızda sizler ile, anket şirketleri hakkında son dönemlerde gerçeği yansıtmayacak şekilde ve vatandaşımızın tercihlerine menfi etkilerde bulunacak tarzdaki hakkaniyete uygun olmayan açıklamaları sebebi ile yapılması tasarlanan yasal düzenlemeleri paylaşacağız.
Yürürlüğe konulması planlanan yasal düzenlemede hem cezai hem de özel hukuka ilişkin sonuçlarına yönelik yaptırımlara yer verileceği belirtilmiştir.
Bu düzenlemenin gerekliliği hususunda MHP lideri Bahçeli uzun süredir açıklamalarda bulunmuştur.
Bahçeli´nin 24 Haziran seçimleri öncesi sert bir dille eleştirdiği anket şirketleri için harekete geçen MHP, yalan ve eksik bilgi verenlerin 2 yıldan 5 yıla kadar cezalandırılmasını öngören bir kanun teklifi hazırladı.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Mevlüt Karakaya, hazırladıkları kanun teklifinde, kamuoyunu yönlendirmek veya etkilemek maksadıyla yalan, yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgiler sunan kamuoyu araştırmacılarının 2 yıldan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılmasının öngörüldüğünü söyledi.
Öncelikle amacına uygun olarak bu anket şirketlerinin tarafsız olmak ile yükümlü tutulmaları esas alınmıştır.
Mecliste düzenlenen basın toplantısında, hazırlanan Kamuoyu Araştırmaları ve Sonuçlarının Yayınlanmasına İlişkin Kanun Teklifi hakkında bilgi verilmiş ve, Teklife göre araştırmacının; yayınlanan bir araştırma için araştırmayı kim için yaptığını, araştırmanın finansmanının kim tarafından karşılandığını ve tutarını belgeleri ile birlikte paylaşmak zorunda kalacağını belirterek araştırmacının, veri toplama, analiz etme ve yayınlama dahil her aşamada dürüst , doğru ve tarafsız olmakla yükümlü tutulduğu belirtilmiştir.
Düzenleme ile aynı zamanda imha zorunluluğu getiriliyor.
Güvenilirliği ve geçerliliği konusunda şüphe duyulan ya da bağlamından koparılarak müşteri tarafından yayınlanan bir araştırma sonucuna, araştırmacının müdahale etmesinin zorunlu olacağı ifade edilerek,
"Kişisel verilerin arşivlenerek başka çalışmalar ya da başka amaçlar için kullanımının önüne geçilmesi maksadıyla, ilgili işlemler sonlandığında imha edilmesi zorunluluğu getirilmektedir.
Yine düzenleme ile TÜİK ile işbirliği içerisinde çalışılmasına yönelik hükümler getirilmektedir.
Araştırmacı olmak ve kamuoyu araştırma kuruluşu kurmak için gerekli bilimsel ve teknik yeterliliğe ilişkin nesnel koşullar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.
Belirlenen görev ve yükümlülüklerin ifasında her neviden araştırmacılar TÜİK ile iş birliği içerisinde çalışacak. TÜİK, bilimsel ve teknik özerklik ilkesi doğrultusunda, kamuoyu araştırmasının bilimsel ve teknik doğruluğu ve verilerin yeterliliği ile sınırlı olarak denetim yapma yetkisine sahip olacak.
TEKLİFTE YER ALAN CEZAİ HÜKÜMLER
Teklifin getirdiği önemli bir husus da cezadır. Teklifte belirtilen koşul ve ilkelere uymayan araştırmacı veya kamuoyu araştırma kuruluşuna; ilgili araştırmayı yapmak için fatura karşılığı aldığı ücretin 10 katına kadar idari para cezası kesilebilecek. Yine ceza hükümleri açısından; teklif, manipülasyon suçuna 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası getiriyor.
Bu teklifteki koşul ve ilkelere aykırı olarak araştırma adı altında veya imasıyla kamuoyunu bir kurum, kuruluş, ürün, hizmet veya kişi hakkında olumlu ya da olumsuz yönlendirmek veya etkilemek maksadıyla yalan, yanlış, yanıltıcı veya eksik bilgiler sunan araştırmacı veya kamuoyu araştırma kuruluşunun sorumlu yöneticisinin 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması öngörülmektedir."
Düzenleme yerinde olacaktır. Kanaatim bu doğrultudadır. Çünkü, 24 Haziran seçimleri sonrasında bir kısım anket şirketleri yetkilileri açıkça siyasi görüş olarak partilerin üst düzey yetkililerinden etkilendiklerini bu sebepler ile doğru anket sonuçları açıklayamadıklarını itiraf etmişlerdir.
Peki bu şekli ile anketlerin tarafsızlığını sorgulamak ne kadar mümkün olacaktır.
Bu sebepler ile seçmenlerimizin tercihlerine etki edecek olan ve hakkaniyetten uzak bu anket iş ve işlemleri hususundaki düzenleme bir an önce yürürlüğe girmelidir. Bu sebepler ile yerinde bir düzenlemeyi hayata geçirmek mücadelesinde olan MHP yetkililerini tebrik eder, düzenlemenin hayırlara vesile olmasını temenni ederim?
