Elde olmayan nedenlerden dolayı yaklaşık iki ay kadar ara vermek zorunda kaldığım Sivas Tarihi ile ilgili konuları aktarmaya çalıştığım yazılarıma siz değerli okuyucularımızdan özür dileyerek, yarım kalan Buruciye Medresesi başlıklı bir önceki yazımı da tamamlamak üzere kaldığım yerden devam edelim.
Daha önceki yazımda 1271 yılında yapılan Buruciye Medresesi ile ilgili bilgiler vermiştim, bu haftada medrese ile ilgili bilgileri tamamlayarak Buruciye Medresesi ile ilgili yazıya nokta koyalım.
Medresenin günümüze ulaşan yazılı bir vakfiyesi yoktur ancak yapılan bilimsel çalışmalar bize şunu göstermiştir, Anadolu Beylikleri döneminde de yaygın bir şekilde kullanılan taşa kazılı vakfiye geleneğinin Türkiye Selçuklu Devletinde de devam ettiğinin bir örneği Buruciye Medresesinde de devam ettirilmiş. Vakfiyesinin bazı şartları avlunun sağ tarafında yer alan revaklar içerisindeki madalyonlardan beşincinin üzerine kazınmıştır.
Medrese avlusunun sağ tarafında yer alan beşinci madalyonun üstünde duvardaki üç dairevi madalyonun içine yazılmış olan vakfiyesinden tespit edilen bazı şartlar;
1-“Vakfın şartı bir öğretmen, üç öğretmen yardımcısı ve otuz fıkıh bilgini”
2- “Dört hafız, bir imam, bir müezzin ve kütüphane bekçisi”
3-“(Bunlar) vakfedenin vakfettiği şeyin cümlesindendir. Allah rahmeti onun
(vakfının) üzerine olsun. Bu mübarek medrese(ye) İlbeyli nahiyesin Eski köyü (vakfedilmiştir).” yazıları yazılmıştır.
Kitabe üzerinde yer alan kayda göre gelir vakfı yalnız tek bir köyden temin edilmekte ise, bu oldukça büyük bir köy ve gelirinin fazla olduğu düşünülebilir. Yine ayrıca medrese vakfiyesinin geliri ile ilgili olarak iki numaralı tahrir defterinde bu medrese için İmaret Köyü, Geyru Köyü ve Halidi Köyü gelirlerinin vakfedildiği yazılıdır.
Medresede 1 müderris 3 mu’îd ve 30 fakih (talebe), mescidde ise 1 imam, 1 müezzin ve 4 hafız, ayrıca kütüphane görevlisi görevlendirilmiştir. Medrese içerisinde bir kütüphanenin varlığını yine buradan öğrenmiş oluyoruz.
19. YY. başlarında medresede eğitim gören öğrenci sayısının 20 olduğu bilinmektedir. Medresenin giriş eyvanının sağında bir mescid bulunmaktadır. Vakfiyede gerek Mescidde gerekse Medresede görev yapacak personelin sayıları hakkında bilgi verilmiştir ancak Medrese çalışanlarının maaşları hakkında herhangi bilgi verilmemiştir. Buruciye Medresesi’nde klasik dini eğitimle beraber astronomi, matematik gibi pozitif ilimlerin okutulduğu da düşünülmektedir.
Buruciye Medresesi’nde de devşirme malzemeler avluyu kuzey ve güney yönlerinde çeviren revaklarda, sütun ve sütun başlıklarında kullanılmıştır. Mimari yapılar inşa edilirken yörede bulunan eski yapılardan alınarak yeniden kullanılan yapı malzemelerine devşirme malzeme adı verilir.
Haftaya görüşmek umudu ile…
Kaynakça:
N. Burhan Bilget - Sivas’ta Buruciye Medresesi.
S. Sadi Kucur - Sivas, Tokat ve Amasya’da Selçuklu ve Beylikler Devri Vakıfları - Vakfiyelere Göre
Mustafa Demir - Türkiye Selçukluları ve Beylikler Devrinde Sivas Şehri
