CEZA YARGILAMASINDA SERİ MUHAKEME USULÜ (5)

Zorla getirme kararı verme ve yakalama emri düzenlenme yasağı
Seri muhakeme usulünün uygulanmasını teklif etmek amacıyla şüpheli hakkında zorla getirme kararı verilmesi veya yakalama emri düzenlenmesi mümkün değildir. (Yönetmelik Madde 5/7)
Şüphelinin belirtilen suçlarda gözaltına alınmasının mümkün olup olmadığı hususu tartışma konusu yapılabilir. Zorla getirme veya yakalama emri verilemeyen bir suçta gözaltı uygulamasına gidilmesi ölçülülük ilkesi açısından sorunlara neden olabilir. Ancak seri muhakeme usulü kapsamında yer alan suçlar genelde gözaltı uygulamasına müsait olmayan suçlardır.
Buna karşın gözaltı kurumunun uygulanma koşullarının varlığı halinde gözaltı işlemi yapılabilmesi mümkündür. Bunu engelleyen herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.
Şüphelinin Seri Muhakeme Usulünü Kabul Ettiğine İlişkin Beyanları İle Bu Usulün Uygulanmasına Dair Diğer Belgelerin Delil Olarak Kullanılamayacağı Haller
Seri muhakeme usulünün herhangi bir sebeple tamamlanamaması veya mahkemece soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla dosyanın Cumhuriyet başsavcılığına gönderilmesi hâllerinde, şüphelinin seri muhakeme usulünü kabul ettiğine ilişkin beyanları ile bu usulün uygulanmasına dair diğer belgeler, takip eden soruşturma ve kovuşturma işlemlerinde delil olarak kullanılamayacaktır. (CMK m. 250/10; Yönetmelik Madde 5/8)
Bu yasal düzenlemenin, şüphelinin hiçbir kaygı taşımadan kendisine yapılacak teklifi değerlendirmesi için getirildiğini söyleyebiliriz.
Hâkimin, şartları oluşmadığı düşüncesiyle usulün uygulanmasına ilişkin talebi reddetmesi veya usulün failden kaynaklanan nedenlerle uygulanamaması durumunda, failin bu usulün uygulanması amacıyla yaptığı açıklamaların, daha sonra yürütülecek soruşturma ve kovuşturmalarda delil olarak kullanılamayacağı esası yasa koyucu tarafından benimsenmiştir.
Bu düzenleme ile yasa koyucu, adli sistemden ılımlı bir karşılık beklentisiyle usulün uygulanmasını kabul edecek failin teşvikini amaçlamıştır.
Güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümlerin uygulanmasının mümkün olması
Seri muhakeme usulü sonucunda yaptırım uygulanması, ayrıca güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümlerin uygulanmasına engel teşkil etmeyecektir. (Yönetmelik Madde 5/9) Örneğin, suç eşyasının müsaderesine karar verilebilecektir.
Başka bir söylemle, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu´nun 250. Maddesi kapsamında yaptırım uygulanması halinde, şartların varlığı halinde güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümlerin uygulanması da mümkündür. (CMK m. 250/7)
Seri muhakeme usulünde, öngörülen yaptırımın kanuni sonucu olarak güvenlik tedbirlerine ilişkin hükümlerin uygulanması doğal bir sonuçtur.
Örneğin, seri muhakeme usulünün uygulandığı bir suçun işlenmesinde kullanılan veya suçun işlenmesine tahsis edilen veya suçtan meydana gelen eşyanın Türk Ceza Kanununun 54 üncü veya 55 inci maddesi gereğince müsadere edilmesi imkân dâhilindedir.
Örneğin, seri yargılama usulünün uygulandığı yargılama süreci sonucunda hapis cezasına mahkûm edilen fail hakkında Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde yer alan belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılmaya ilişkin güvenlik tedbirlerinin uygulanması gerekecektir. DEVAMI YARIN