HIRS VE HASET
Hırs ve haset: Başkalarının malında gözü kalmak, başkalarını kıskanmak, saadetlerini arzu etmemek en kötü ahlâklardan birisidir. Kul bir şeye karşı ne zaman hırs gösterirse, hırs onu kör ve sağır eder. O zaman şeytan fırsat bulur; insan hırslandığı zaman onu arzusuna götürecek her şeyi, kötü ve çirkin olsa da güzel gösterir. İnsanları hırs ve haset helak eder: İblis haset yüzünden mel´un olmuş, rahmetten kovulmuştur; hırs da, kendisine bir ağaç hariç bütün Cennet serbest edilen Adem´i helak etmiştir! (İmam-ı GAZELİ, a.g.e.s. 91) Gerçek şu ki, kin ve haset, önemli sosyal problemlere yol açan ahlâki hastalıkların en belirginleridir. Haset, bencillik ve çekememezliktir! İslâm bilginleri hasedi, bir hastalık olarak değerlendirmişler, ruhu kirleten bir kusur, şerlerin en fenası olduğunu; böyle hisseden kişinin kendisinin de kötü olduğunu ifade etmişler; kıskanan kişinin öncelikle kendisine zarar verdiğini, kendisini mutsuz kıldığını, bunalıma düşürdüğünü belirtmişlerdir.(Halil Altuntaş,a.g.e.s.118-119). Belirtmeliyiz ki, birisinin durumuna imrenmek, özenmek, onun gibi olmaya çabalamak haset değildir. Olumlu bir tutum ve davranıştır. İnsanın gayretini artıran, maddi veya manevî durumunu düzeltmeye, özenip imrendiği kişinin durumunu yakalamaya sevkeden bir davranıştır.
-Kibir: Kendisindeki kuvvet ve kudrete, mal ve varlığa, sağlık ve afiyete mağrur olmaktır; büyüklenmektir. Kibirli olmak, insanları kendisinden soğutan-uzaklaştıran kötü bir davranıştır. Resulullah (s.a.s.) ?kendisinde zerre kadar kibir bulunan, cennete dahil olamaz !? (Ebu Davud, Libas 26-29) buyurmuştur.
KÖTÜ AMEL GETİREN
İblisin mektebinde eğitim gören
Dostunun arkasından fesatlık ören
İyiliği kalbinden fizana süren
Kötülük tohumunu eker de geçer.
Mayası budur arınamaz kirinden
Yüreğinden hiç sevgi gelmez derinden
Daima uzak durur gönül erinden
Kötülük fidanını diker de gider.
Her türlü milli değerlere yabancı
Ulusal felaketlerde duymaz acı
Onun çün önemsizdir ana-bacı
Vatan-millet-akraba satar da gider.
Nefse uyar, fuhuştan hiç geri durmaz
Helal kazanmak için kafasın yormaz
Hiçbir vakit camiye mescide varmaz
Haram-helal demeden yutar da gider.
İnsaf-merhamet yoktur, yalan diz boyu
Nefsine uşak olmak bunun öz huyu
Her kötü taş altında vardır bir payı
Masumun yuvasını yıkar da gider.
OYTAN´ım, din dersi mecburi olacak
Çocuk, melek-iblis farkını bulacak
Manevî hayatını güzel kuracak
Yoksa toplum yüreğin yakar da gider