Hobi bahçeleri şehirde yaşayan insanlar için oldukça cazip ve etkili bir araç. Ancak uygulandığı alanlar verimli tarım arazileri olduğunda tarımı sekteye uğratarak zarar veriyor. Hobi bahçeciliğinin yapılması elbette arz- talep doğrultusunda yapılmalı ancak verimli ovalara ve tarım arazilerine değil, şehire daha yakın olan arsalara ve altyapı hizmetlerinin kolayca getirilebileceği yerlere inşa edilmeli. Türkiye’de var olan hobi bahçeciliğin en büyük problemleri tarım arazi bütünlüğünü bozarak tarımsal faaliyetleri sekteye uğratacak şekilde yapılmasıdır. Diğer yazımda da paylaştığım gibi hobi bahçelerinin tarım arazilerinin üzerine kurulduğu durumlarda tarım arazilerinin korunması için çıkarılan 5403 sayılı toprak koruma ve arazi kullanım yasası var ancak uygulama aşamasında yeterli değil. Bu kanun tarım arazilerinin korunmasında en büyük dayanak ancak hobi bahçesi adı altında arazilerin bütünlüğü ve yapısı bozularak amaç dışı kullanıma açmakta. 2005 yılında çıkartılan toprak koruma kanununa rağmen denetimler ve uygulamalar yetersiz kalarak verimli tarım arazileri gün geçtikçe bölünerek yapılaşmaya dönüştürülüyor. Dünyada hobi bahçeciliği yapılaşmasının nasıl yapıldığını ele alıp değerlendirebileceğimiz bir Almanya örneği var. Bu ülkedeki hobi bahçeleri Türkiye’deki gibi tarım arazileri üzerine kurulmuyor aksine şehrin içinde veya şehire yakın özel arsalara kuruluyor ve bahçe yasası var. Hobi bahçelerinin her eyalette dernekleri mevcut. Yani hobi bahçeleri ile ilgilenen ve organize eden bir kurum gibi düşünülebilir. Belirli kurallar dahilinde hobi bahçeciliği yapılıyor ve çevreye, doğaya zarar verecek nitelikte hiçbir işleme izin verilmiyor. Ve hobi bahçeciliğinin en güzel ve iyi tarafı ise küçük bir alanda stres atmak ve kendi meyve- sebzeni yetiştirmek amacıyla olsa bile bahçe bakımı, üretim ve kompost yapımı hakkında bahçe sahiplerine eğitimler veriliyor.
Bakın burada bir Almanya- Türkiye kıyası yapmak için yazmadım. Hobi bahçeciliğin tarım arazileri üzerinde olmadan da belirli kurallar ve denetimler altında kolaylıkla yapılabildiğini anlatmak için paylaştım. Evet bir toprak koruma kanunumuz var, yaptırımları ve cezaları da var ancak hala nasıl tarım arazilerinin ortasına hobi bahçeleri yapılıyor? Nasıl yapılıyor? Denetim neden yetersiz? Bu sorular uzar gider. Nasıl ki anlattığım gibi Almanya’da hobi bahçeciliği denetleniyor, kurallar dahilinde eğitimli ve farkında olarak üretim yapılıyorsa Türkiye’de tam aksine hobi bahçeleri yatırım amaçlı olarak kullanılıyor. Baştan aşağı zincirleme hata dolu bir hobi bahçesi uygulamamız var önce bunu kabullenmemiz gerek. Hobi bahçelerinin tarım arazilerine kurulması sadece o alanı kaplamasıyla bitmiyor. Yol, su, elektrik gibi alt yapıların bahçelere ulaşması da işin ayrı bir sorunu. Hobi bahçeleri konusu çok geniş açılardan düşünülmesi ve doğru kararlar alarak yapılması gereken önemli bir konu, parça parça satılan tarım arazilerini satın alarak ‘kâr’ amacıyla ısrarla hobi bahçeleri yapımına devam edilir ve yaptırımlar uygulanmazsa halimiz nicedir.
