Bu hafta mutluluğa kaldığımız yerden yani hormonsal olarak mutluluğa nasıl bakmalıyız onu öğrenmeye çalışacağız. Lafı uzatmadan isterseniz konuya geçelim.
Serotonin , insanda mutluluk, canlılık ve zindelik hissi veren bir hormonumuzdur. Eksikliğinde depresif, yorgun, sıkılgan bir ruh hali görülür. Açlık, yorgunluk, stres, yemek, ışık ve ilaç gibi faktörlerin tamamı insan vücudundaki serotonin düzeyini etkilemektedir.
Serotonin Hormonunun Etki Ettiği Bazı Vücut Fonksiyonlarımız Şunlardır;
Bağırsak Hareketlerini Düzenler
Ruh Halimizi Etkiler
Uyku Düzenimizi Düzenler
Kemik Sağlığını Korur
Cinsel Fonksiyonlarımız Üzerinde Etkilidir
Serotonin Eksikliğinin Bazı Belirtileri Şunlardır;
Hafıza Kaybı Ve Unutkanlık
Endişe ve Özgüven Kaybı
Uyumakta Zorluk Çekme
Saldırganlık ve Sinirlilik
Tatlı ve Nişastalı Gıdalara Karşı Aşırı İstek
Baş Ağrıları
İştah Değişiklikleri
Serotonini Artıran Gıdalar Ve Şifalı Bitkiler
Yumurta, Peynir
Ananas, Muz
Tofu, Somon balığı
Ceviz, Soya Ürünleri
Protein Açısından Zengin Besinler
Serotonin Nasıl Artırılır?
Stresten uzak durun. Bu amaçla yoga ve meditasyon gibi aktiviteler yapabilirsiniz.
Düzenli egzersiz yapın ve bol bol yürüyün
Bol miktarda peynir, yoğurt, süt gibi triptofan içeren besinler tüketin
Dengeli beslenin. D vitamini, B6, B12 ve folik asit açısından zengin gıdalar tüketin
Serotonin Ve Mutluluk
Mutluluk hormonu olarak da isimlendirilen serotonin hormonunun dengeli bir şekilde salgılanması, kişinin ruhsal dünyasının da dengede seyretmesine olanak tanır. Bu hormon az salgılandığında ise zihni kaygılı düşünceler, öfke patlamaları, panik atak ve depresif düşünceler sarar. Kişi, enerji harcamaktan kaçınır bir hale gelir. Sürekli kendini mutsuz ve halsiz hisseder, kişisel bakımına bile özen göstermemeye başlar.
Bu durumdan hastanın yakın çevresi de etkilenir. Çevresine karşı saldırgan ve öfkeli tavırlar sergileyen hastalar, zamanla yalnızlaşır. Hatta sürekli uykusuzluk çeken, uykusundan uyanan kişiler, zamanla iş hayatında da başarısızlıklarla karşılaşır ve bu durum, hastaların işlerini kaybetmesine bile neden olabilir.
Serotonin ve Dopamin
Tıpkı serotonin hormonu gibi dopamin de beyin de yer alan en önemli duygular arasındadır. Yani sinir taşıyıcılar arasında bulunur. Dopamin, daha çok mutluluk ve zevk ile ilişkilidir. Eksikliğinde kişide Parkinson rahatsızlığı, sizofren gibi ciddi rahatsızlıklar görülebilir.
Dopamin, beyni uyaran bir eksitatör iken, serotonin beyni sakinleştiren bir inhibitördür. Vücut hareketlerimiz yani hareket edebilme kabiliyetimiz üzerinde dopamin etkilidir ancak serotoninin hareketlerimiz üzerinde belirleyiciliği bulunmaz. Dopamin eksikliği bulunan bir hastaya serotonin eksikliği teşhisi konulması, tedaviden başarısız olmasına neden olabilir.
Bugün mutluluğumuz üzerinde etkili olan serotonin hormonunu ele aldık. Temel anlamda ne anlam ifade ediyor, hangi gıdalarda elde edilebiliriz, eksikliğinde ne gibi sıkıntılar çıkartıyor gibi sorulara yanıt aradık. Elbette mutluluğumuzu etki eden tek hormon serotonin değildir fakat yazımızı uzatmamak ve kısa tutmakta fayda vardır. Diğer yazımızda Dopamin hormonunu detaylı bir şekilde ele alacağız inşallah. Mutluluğa hormonsal olarak baktıktan sonra karışık olan mutluluk kavramına bir nebzede olsa ışık tutmuş olacağız. Hoşcakalın...
Kaynaklar ve Referanslar:1- Selective serotonin reuptake inhibitors (SSRIs) 2- Serotonin syndrome 3- Serotonin syndrome 4- Serotonin Syndrome: Pathophysiology, Clinical Features and Management
