Nasıl Yorum Yazalım

     İkisi kadın sürücünün kullandığı üç araç trafik kazasına karıştı… Böyle başlıyordu haber. Üç gün önce üç aracın birbirine geçtiği kazada, ortadaki aracın sürücüsü bendim. Kavşakta yeşil ışık yandıktan sonra sağımdaki araçla sola dönüş için birkaç metre ilerlemiştik ki, sol taraftan hızla gelen araç, kazaya sebep oldu.  Genç sürücü kırmızı ışıkta geçmiş, aracıma hızla çarparak yanımdaki araçla birlikte üç aracın da büyük hasar görmesine sebep olmuştu. Allah’tan can kaybı yaşanmadı. Kaza videosu, söz konusu haber sitesinde yüz bine yakın izlendi, yüzün üzerinde yorum aldı. Peki ne dedi insanlar?..

              “…İki kadın sürücünün kullandığı üç araç…” trafik kazasına karışmıştı. O halde tüm kusur, kadın sürücülerde olmalıydı(?) İnsanlar haberi ilgiyle takip etmiş, gönüllerince yorumlamak istemişlerdi yine. “Geçmiş olsun” diyenlerin sayısı bir elin parmaklarını geçmezdi.

              Söz konusu haber, olay bir örnekti aslında. Başkasının kazası, acısı, kaybı… başkasına kolaydı. İsteyen istediği gibi yorum yapabilir, istediğini istediği şekilde aşağılayabilir, dalgaya alabilirdi(?) Yorumlarda kahkahaların uçuştuğu haberde insanlar yine gönüllerince eğlenmişlerdi işte.

Haberi hazırlayan haber sitesinin/ habercinin ayrımcı zihniyeti haber etiğine ters düşse de amacına ulaşmış sayılırdı. Haberi bu şekilde oldukça ilgi gördü. Haberin, habercinin üslubu eleştirenler olsa da verilen o ilk cümleyle kadınların hakkından bir kez daha gelinmişti. Oh olsundu(!) Yine işi becerememişler, kazaya sebebiyet vermişlerdi(!)

Oysaki o günkü kazaya sebep olan, yüzde yüz kusurlu taraf, erkek sürücüydü. Olayın aslını astarını bilmeden yorumlamak, konuşmak çok kolaydı. Önyargılı erkeklerin yanı sıra kimi kadınların kendi hemcinslerini alaya almaktan, aşağılamaktan keyif alması daha üzücü bir durumdu aslında. Bazı kadınlar, bayan sürücülerin kazadan sonra akşam kocalarına verecekleri hesabı bile düşünerek yorumlarını kahkaha emojileriyle (kendilerince) daha eğlenceli hale dönüştürmüşlerdi.

Kadın olsun, erkek olsun aklı başında hiçbir sürücü kazaya sebep olmak, kaza yapmak ister mi? Her iki cins de trafikte mahirce seyredebilir, her iki cinsten bazıları bu işi iyi beceremeyebilir, kazaya sebebiyet verebilir, kazaya karışabilirdi. Söz konusu trafik kazasının toplumsal cinsiyetle ilişkilendirilmesi, ayrımcılığa ortam hazırlanması, cahilce yorumların yapılması epeyce zoruma gitti doğrusu.

İnternet ortamında mizahi bile olsa yerli yerinde, hoş yorumlar, saygın bir üslupla; cahillikten, hasetlikten, fesatlıktan uzak apayrı bir ustalık istiyor doğrusu. Bunu başarabilenlere, işini iyi yapabilenlere, empati kurabilenlere, suizandan uzak durabilenlere bizden selam olsun.

Yorum yaparken/yazarken durup bi düşünelim. Olayın ayrıntılarına gerçekten hâkim miyiz, görelim. Olaya büyük pencereden bakabilelim. İyi düşünelim… Yorum yapanlar, haklarında yorum yaptıkları insanların yerinde olsalar, kendileri için ne söylenmesini, nasıl söylenmesini isterler acaba?..