Hacda ve umrede Sa’y yapılmasının sebebi-hikmeti nedir?
Hz. İbrahim, Filistin yöresinde Peygamberlik görevini yürütürken, ilk eşi Sare ile sonradan evlendiği Hacer arasında duygusal rekâbet ve kıskançlık neticesinde Hz. İbrahim’in Hacer’i başka bir bölgeye yerleştirmesi icap etti. O yöre, Allah’ın yol göstermesi ile Hicaz Bölgesi oldu. Mekke’nin yeri o zamanlarda dikenli çalılıkların bulunduğu bir yerdi. Beytullah’ın şimdiki yerine (Hatim denilen yere) geldiklerinde Hz. İbrahim, Cebrail’e: “İsmail ve annesini bırakmakla emrolunduğum yer burası mıdır? diye sordu. Cebrail (a.s.) da: Evet burasıdır dedi. Hz. İbrahim ikisini de oraya bıraktı; ayrılırken Hz. Hacer’e, burada bir çardak yapmasını emretti ve oradan ayrılıp Filistin’e döndü. ( Bahattin Akyön, a.g.e. s.65)
Hz. Hacer Validemiz, oğlu İsmail ile yalnız kalınca su aramak için Safa Tepesine çıkıp etrafa bakındı; hiçbir su ve yaşam emaresi göremeyince hızlı bir şekilde Merve Tepesine gidip oradan etrafa bakındı, yine hiçbir şey göremeyince tekrar Safa Tepesine geldi. Bu şekilde bu alanı 7 defa kat etti. İki Tepe arasında gidip gelirken nispeten çukur olan yerde Bebek İsmail’i göremediği için takriben 55 metre mesafeli bu yerden bir an önce geçmek maksadı ile koşar adım gidiyordu. Şimdi bu alan yeşil ışıkla işaret edilmiştir ve Sa’y yapanlar da buradan koşar adım geçerler. Buna “Hervele” denir.
Hac ve Umre yapanların Sa’y yapmalarının sebebi ve hikmeti budur.! Yani, Sa’y yapmak, Hz. Hacer’in sünnetidir.
Ayrıca, Hz. Hacer’in Safa Tepesinden bir diğer tepe olan Merve’ye arayış ve koşturmasında Allah Teâlâ’nın bilmediğimiz pek çok hikmeti gizlidir. Zira Cenab-ı Hak, Kur’an’ı Kerim’de Bakara Suresi 158. Ayetinde: “Şüphesiz Safa ile Merve, Alah’ın (dininin) nişanelerindendir…” demiştir. Bu sadece su arayışı değildir. Kur’an’da da işaret edildiği gibi içe dönük bir yolculuk ve Rabbi arayıştır aynı zamanda (Bahattin Akyön, a.g.e.s 158)
Sonra, Hz. İbrahim, tekrar Mekke’ye gelip oğlu İsmail ile beraber Cebrail (a.s.) in gösterdiği yerde Kabe’yi yaptı. Kur’an’ı Kerim’de olay şöyle anlatılır: “Bir zaman biz, İbrahim’e Kabe’nin yerini gösterip şöyle vahyettik: Bana hiçbir şeyi ortak koşma. Evim olan Kabe’yi, tavaf edenler, civarında oturanlar, rüku edenler ve secdeye varanlar için temizle.” (Hac,22/26)
Kabe’nin inşaatı bittikten sonra, Allah(c.c.) tarafından Hz. İbrahim’e bütün insanları haccetmek üzere davet etmesi emredilmiştir: “İnsanları Hacca davet et ki, gerek yaya olarak ve gerekse uzak yollardan gelen çeşitli vasıtalarla sana varsınlar.” (Hac,22/27).
Sonra Hz. İbrahim, “Ey Rabbimiz bize ibadet usullerimizi göster!” diye dua edince Cebrail (a.s.) gelerek Hz. İbrahim’e haccın nasıl yapılacağını: İhrama girme, Kabe’yi tavaf etme, tavaf namazı kılma, zemzem içme, Sa’y yapma, Arafat’a çıkıp vakfe yapma, Müzdelife’de vakfe yapma, Mina’da şeytan taşlama, kurban kesimi, ihramdan çıkma, veda tavafı yapma gibi gerekli menasikleri (ibadetleri) öğretmiştir. (Bahattin Akyön, a.g.e. s.299)
YEŞER ARTIK !
Tohum toprağa saçılınca
Belirli bir süre demlenir,
Günü-saati geldiğinde
Canlanır, yeşerir, çimlenir!
Dostum yeter artık
Demlendiğin
Gaflet uykusundan uyan
Halin harab!
Bak yeşermeni bekliyor
Yâ Râbb !
OYTAN’ımla gönül birliği yapalım
Vicdan özünde buluşalım!
Yüce Mevlâ’ya tapalım
Ruhumuz sakinlesin
Altın huzura kavuşalım!
